Πριν από λίγες μέρες έφυγε από τη ζωή η διακεκριμένη ποιήτρια και ακαδημαϊκός Κική Δημουλά, η οποία έχει τιμηθεί για το σπουδαίο έργο της με πολλά σημαντικά βραβεία, όπως το Ευρωπαϊκό Βραβείο Λογοτεχνίας (Στρασβούργο, 2010).
Κορυφαία προσωπικότητα της λογοτεχνίας στη χώρα μας, η Κική Δημουλά ανέβηκε στο ψηλότερο σκαλί «στης Ποιήσεως τη σκάλα», κερδίζοντας με την αξία και το ταλέντο της τον σεβασμό και τη γενική αναγνώριση όχι μόνο στην πατρίδα μας αλλά και στο εξωτερικό.
Η ποιητική γραφή της Κικής Δημουλά είναι ιδιότυπη και πολύ προσωπική.
Η καθημερινή ζωή, η τραγικότητα του ανθρώπινου βίου, η απουσία, η μοναξιά, ο έρωτας και ο χρόνος που κυλάει αδυσώπητος, είναι η διαρκής αγωνία της ποιήτριας, που αναδύεται μέσα από στίχους πικρούς αλλά αιχμηρούς σαν βέλη, οι οποίοι στοχεύουν απ’ ευθείας στο κέντρο της αλήθειας των πραγμάτων.
Μιλάει για τον έρωτα, γι’ αυτή τη γλυκιά πληγή που συνταράζει την καρδιά του ανθρώπου, και με δικούς της παράξενους γραμματικούς κανόνες, τον ορίζει:
«Ο έρωτας
όνομα ουσιαστικόν
πολύ ουσιαστικόν
ενικού αριθμού
γένους ούτε θηλυκού ούτε αρσενικού
γένους ανυπεράσπιστου.
Πληθυντικός αριθμός
οι ανυπεράσπιστοι έρωτες».
Η οδυνηρή απουσία, η νοσταλγία και η μοναξιά είναι κυρίαρχα θέματα στην ποίηση της Κικής Δημουλά, που όσο κι αν την βασανίζουν, τα αντιμετωπίζει με καρτερία και γενναιότητα:
«Πού είσαι;
Κάτι πικραίνει πιο πολύ
κι απ’ τ’ όνομά τους
τις πικροδάφνες.
Πού είσαι;».
Οι απραγματοποίητες επιθυμίες, οι προσδοκίες που ματαιώνονται και χάνονται μέσα στη φθορά του χρόνου, ηχούν στους στίχους της Κικής Δημουλά, όχι σαν μια μεμψίμοιρη απογοήτευση, αλλά περισσότερο σαν παράπονο και αγωνία:
«Κι εσύ προσδοκία πού πας ;
Έχουν ξυπνήσει από ώρα
οι αρνήσεις.
Κι εγώ, εγώ που
είμαι και ονομάζομαι
προχωρημένη ώρα,
τι γυρεύω ανάμεσα σε τούτες
τις νήπιες διαθέσεις;».
Παρορμητική και αυθόρμητη, με οξύ και διεισδυτικό βλέμμα, η ποιήτρια καταγράφει τα καθημερινά της βιώματα και απομυθοποιεί κοινότυπες συμβάσεις, με πικρία αλλά και με σκωπτική διάθεση:
«Απαγορεύεται η ρίψις δακρύων».
…………………….
«Θεέ μου, τι δεν μας περιμένει ακόμα».
…………………….
«Δαπανηρή ιδέα ο βίος.
Ναυλώνεις έναν κόσμο
για να κάνεις το γύρο μιας βάρκας».
Φαίνεται πως τη θέλγει το «ήσυχο φθινόπωρο», η εποχή «όπου φεύγουν τα πουλιά,
ακολουθούν τα λόγια»,
ξυπνούν οι μνήμες, βιώνεται η μοναξιά,
επιστρέφουν τα αινίγματα:
«Μικραίνουν οι μέρες μικραίνουν
για να στενοχωριούνται συντομότερες.
Σημάδι για να φύγετε πουλιά…».
Με τρυφερότητα ανακαλεί στη μνήμη τις αγαπημένες στιγμές που χάθηκαν για πάντα και αντιστρέφει τα δεδομένα:
«Ναι θα συναντηθούμε…
Κάτω από δυνατή βροχή
ραγδαίας έλλειψης βαρύτητας.
Σε κάποιαν ίσως εκδρομή του απείρου
στο επ’ άπειρον».
Όμως, όσο κι αν πονάει για το «λίγο του κόσμου», εν τούτοις εξακολουθεί να χαμογελάει στη ζωή που μας έχει δοθεί και θα πρέπει να τη ζήσουμε με πάθος.
Ο ποιητικός λόγος της Κικής Δημουλά, ειλικρινής, πυκνός και συχνά αποφθεγματικός, ιδιόμορφος αλλά και οικείος, φωτίζει εκείνο το «ριψοκίνδυνο όραμα της φαντασίας» και μας το προσφέρει γενναιόδωρα για να μας συντροφεύει πάντα:
«Αν η φαντασία δεν σκηνοθετούσε
υπαρκτόν θηριώδη τον έρωτα
ποτέ καμιά πραγματικότης
δεν θα μας είχε αγαπήσει».
Την Κική Δημουλά θα την θυμόμαστε και θα διαβάζουμε πάντα τους υπέροχους στίχους της, οι οποίοι, όπως συμβαίνει με όλους τους μεγάλους της Ποίησης, θα παραμείνουν ανεξίτηλοι μέσα στο πέρασμα του χρόνου.
ΕΛΕΝΗ ΔΗΜΑΚΟΥ
Eφημ. ΕΡΜΗΣ 28.02.2020