Συνεχίζονται οι έρευνες για τα αίτια και τις συνθήκες κάτω από τις οποίες ξέσπασε η μεγάλη πυρκαγιά που προκάλεσε την καταστροφή μέρους της Παναγίας των Παρισίων.
Σαράντα αξιωματικοί της δικαστικής αστυνομίας και εκατοντάδες στελέχη της έχουν προς το παρόν ανακρίνει περισσότερους από τριάντα πολίτες. Οι πρώτες πληροφορίες κάνουν λόγο για μια σειρά λαθών που είχαν ως αποτέλεσμα ο καθεδρικός ναός των Παρισίων με ιστορία οκτώμιση αιώνων να παραδοθεί στις φλόγες.
Η αρχική εκδοχή ήταν να προκλήθηκε από σπίθα κάποιου μηχανήματος κατά τη διάρκεια εργασιών συγκόλλησης.
Ωστόσο, η πιθανότητα αυτή δείχνει να απομακρύνεται καθώς οι εργασίες στον ναό είχαν σταματήσει μιάμιση ώρα πριν εκδηλωθεί η φωτιά. Οι έρευνες στρέφονται πλέον στους τρεις ανελκυστήρες που είχαν τοποθετηθεί για να διεκολύνουν τους τεχνίτες να εργάζονται κάτω από το εκατοντάδων τόνων ικρίωμα, με τις πληροφορίες από το Παρίσι να κάνουν λόγο για πιθανό βραχυκύκλωμα.
Σύμφωνα με τις πρώτες καταθέσεις, οι υπεύθυνοι ασφαλείας της Νοτρ Νταμ εντόπισαν καπνό στην πλευρά του ναού που βρίσκεται προς τον Σηκουάνα και ενημέρωσαν τις αρχές περίπου στις 18.05 ώρα Γαλλίας.
Οι πρώτοι πυροσβέστες που έφθασαν λίγο αργότερα στο Ιλ ντε λα Σιτέ, συνειδητοποίησαν ότι δεν μπορούσαν να κάνουν τίποτε, καθώς η φωτιά είχε ήδη επεκταθεί εντός του ναού και ζήτησαν ενισχύσεις.
Η αστυνομία των Παρισίων συλλέγει φωτογραφικό και οπτικοακουστικό υλικό από περαστικούς, τουρίστες αλλά και από κάμερες σε κοντινά καταστήματα,ώστε μέσω μιας ειδικής εφαρμογής να συνθέσει ένα τρισδιάστατο βίντεο που θα δείχνει τις στιγμές από τα πρώτα λεπτά που ξέσπασε η πυρκαγιά.
Η πυροσβεστική υπηρεσία αντιμετώπισε ανυπέρβλητα προβλήματα, καθώς οι φλόγες που ξεκίνησαν σε ύψος άνω των τριάντα μέτρων από το έδαφος, ξεπέρασαν κάποια στιγμή ακόμα και τα ογδόντα μέτρα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι Γάλλοι πυροσβέστες (μια από τις καλύτερα εκπαιδευμένες πυροσβεστικές υπηρεσίες σε ολόκληρη την ΕΕ) όταν αντιμετωπίζουν περιπτώσεις πυρκαγιάς σε παλαιά κτήρια, επιλέγουν να δράσουν εντός του κτηρίου, ώστε να περιορίσουν την καταστροφή ιστορικών κειμηλίων και και να μην χρησιμοποιήσουν αντλίες μεγάλης πίεσης.
Όπως ανέφεραν οι επικεφαλής των πυροσβεστικών υπηρεσιών, αν είχαν επικεντρωθεί στην κατάσβεση της πυρκαγιάς με αντλίες υψηλής πίεσης, υπήρχε περίπτωση η θερμοκρασία εντός του ναού να ξεπερνούσε ακόμα και τους 800 βαθμούς.
Έως 20 χρόνια για την αποκατάσταση του ναού
Σύμφωνα με τον δημοσιογράφο Στεφάν Μπερν, γνωστό για τις πολιτιστικές εκπομπές του στη γαλλική τηλεόραση, θα χρειαστούν τουλάχιστον δέκα με είκοσι χρόνια, ξεκινώντας από την εκτίμηση των ζημιών μέχρι την πρόσκληση για υποβολή προσφορών.
Για τις προκαταρκτικές εργασίες, όπως το καθάρισμα και το στέγνωμα του κτιρίου θα χρειαστεί επίσης χρόνος. Οι ειδικοί σημειώνουν πάντως ότι αφού ολοκληρωθούν όλα αυτά, οι εταιρείες που έχουν την κατάλληλη τεχνογνωσία μπορούν να προχωρήσουν στην αποκατάσταση σχετικά γρήγορα.
Ο πρώην υπουργός Πολιτισμού Ζακ Λανγκ ωστόσο δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο ότι το έργο θα πρέπει να ολοκληρωθεί μέσα σε μια τριετία και να μην τραβήξει για 15-20 χρόνια.
Όσον αφορά την καταβολή αποζημιώσεων και τη μελλοντική ασφάλιση του ναού, η συζήτηση αναμένεται μακρά. Ποιος ευθυνόταν και για ποιο πράγμα ακριβώς; Στα ερωτήματα αυτά προστίθεται και η δυσκολία να καθοριστεί το αίτιο της πυρκαγιάς.
Πότε θα ξανανοίξει για τους επισκέπτες: Το εσωτερικό του καθεδρικού ενδεχομένως θα ανοίξει σχετικά γρήγορα. Θα πρέπει ωστόσο αρχικά να γίνει έλεγχος στις αψίδες για να πιστοποιηθεί η σταθερότητά τους. Αυτό ακριβώς εύχονται οι αρχές, το υπουργείο Πολιτισμού και η επισκοπή, να λειτουργήσει ξανά η εκκλησία για τους πιστούς και τους τουρίστες μέσα σε εύλογο χρονικό διάστημα.
Από την πλευρά του, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν δήλωσε το βράδυ της Τρίτης σε τηλεοπτικό του διάγγελμα ότι η Παναγία των Παρισίων θα αποκατασταθεί μέσα σε πέντε χρόνια.
Πάνω από 750 εκατ. ευρώ οι δωρεές για την ανακατασκευή
Οι ειδικοί εκτιμούν ότι το κόστος θα ανέλθει σε εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ. Οι δωρεές πιθανότατα θα καλύψουν το ποσό. «Αυτή τη φορά δεν θα μας λείψουν τα χρήματα», σχολίασε ο Μπερν αναφερόμενος στη δυσκολία να βρεθούν χρηματοδότες για άλλους πολιτιστικούς θησαυρούς που κινδυνεύουν.
Από ιδιώτες εκατομμυριούχους μέχρι την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και από χιλιάδες ανώνυμους πολίτες, οι δωρεές για την ανοικοδόμηση της Παναγίας των Παρισίων ξεπέρασαν ήδη τα 750 εκατομμύρια ευρώ, σε μια πρωτοφανή ένδειξη αλληλεγγύης.
Πολλές εύπορες οικογένειες της Γαλλίας έβγαλαν τα καρνέ των επιταγών ήδη από τα ξημερώματα σήμερα: η οικογένεια Πινό, ιδιοκτήτρια του ομίλου Kering, υποσχέθηκε 100 εκατομμύρια ευρώ. Λίγες ώρες αργότερα ακολούθησε το παράδειγμά της η οικογένεια Αρνό, του ομίλου LVMH, που ανακοίνωσε ότι θα χορηγήσει 200 εκατομμύρια. Άλλα τόσα δίνει και η οικογένεια Μπετανκούρ-Μεγέρ, οι κληρονόμοι του κολοσσού L’Oreal.
Ο επιχειρηματίας Μαρκ Λαντρέ ντε Λασαριέρ της Fimalac θα συμμετάσχει στην προσπάθεια για την αποκατάσταση του βέλους του ναού με το ποσό των 10 εκατομμυρίων ευρώ, όσα και η οικογένεια Μπουίγκ, του ομώνυμου ομίλου τηλεπικοινωνιών. Τα διπλάσια, δηλαδή 20 εκατομμύρια, προσφέρει η οικογένεια Ντεκό, μέσω της JCDecaux Holding.
Από το βράδυ της Δευτέρας, ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν ανακοίνωσε ότι θα ξεκινήσει έναν πανεθνικό έρανο για την αποκατάσταση του γοτθικού ναού, μια προσπάθεια που εκτιμάται ότι θα είναι δύσκολη και μακροχρόνια. Την ώρα που οι πυροσβέστες έδιναν ακόμη τη μάχη με τις φλόγες, εταιρείες και ανώνυμοι πολίτες άρχισαν να καταθέτουν δωρεές, με αποτέλεσμα να μπλοκάρει ο ιστότοπος του Ιδρύματος Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Γαλλίας.
Μέσω αυτού του ιδιωτικού, μη κερδοσκοπικού ιδρύματος (Fondation Patrimoine), ξεκίνησε ο έρανος που ήδη έχει ξεπεράσει κάθε προσδοκία. Για να αντιμετωπιστεί η ζήτηση τέθηκε σε λειτουργία άλλος ένας ιστότοπος (rebatirnotredamedeparis.fr/) υπό την εποπτεία του Κέντρου Εθνικών Μνημείων.
Μεταξύ των δωρητών είναι πολλές ενώσεις, ιδρύματα και εταιρείες – και όχι μόνο από τη Γαλλία. Ο πετρελαϊκός όμιλος Total ανακοίνωσε ότι θα δώσει 100 εκατομμύρια ευρώ, η τράπεζα Credit Agricole, μέσω του ιδρύματός της, άλλα 5 εκατομμύρια, ενώ 10 εκατομμύρια δίνει η Societe Generale. Και το συνολικό ποσό αναμένεται ότι θα αυξηθεί κι άλλο, μετά την έκκληση που απηύθυνε στα μέλη της η γαλλική ομοσπονδία εργοδοτών. Έτσι, ο όμιλος λιανικού εμπορίου Casino (καταστήματα Franprix και Monoprix) θα στηρίξει επίσης ενώ ο όμιλος τηλεπικοινωνιών Cap Gemini χορήγησε 1 εκατομμύριο ευρώ.