Mε απόφαση της Υπουργού Παιδείας ορίστηκε στις 6 Μαΐου 2020 το νέο Εφορευτικό Συμβούλιο της Δημόσιας Ιστορικής Βιβλιοθήκης Ζακύνθου.
Νέα μέλη του, ο διακεκριμένος συγγραφέας και ιστορικός Νίκιας Λούντζης, η λέκτορας του Ιονίου Πανεπιστημίου σε θέματα Βιβλιοθηκονομίας και Μουσειολογίας, Μαριέττα Μινώτου, οι εκπαιδευτικοί Παναγιώτης Κλάδης, Βαγγέλης Αγγελούσης, Θανάσης Ανδρίτσος και Ιωάννα Βαρβαρίγου, η δικηγόρος Τόνια Στραβοπόδη, οι εκπρόσωποι του Δήμου κ.κ. Αν. Μαρινάκης και Α. Σεβαστιάδης και εγώ, με την ιδιότητα του Προέδρου.
Η αποδοχή της απόφασης της κας Υπουργού αποτελεί και αποδοχή της ευθύνης για την πορεία της Βιβλιοθήκης μας, η οποία σύμφωνα με τους ιστορικούς είναι από τις αρχαιότερες του ελληνικού χώρου. Κατά τον Λεωνίδα Ζώη ιδρύθηκε το 1803 επί Επτανήσου πολιτείας αλλά άλλες πηγές αναφέρουν ότι οι πρώτες συλλογές βιβλίων για δημόσια χρήση βρίσκονται τα χρόνια της ενετικής περιόδου.
Η αποδοχή αυτής της ευθύνης όμως απαιτεί κόπο, μόχθο και αποδοτική συνεργασία. Η διαδρομή θα είναι δύσκολη και θα χρειαστεί να ληφθούν γενναίες αποφάσεις. Η Βιβλιοθήκη θα πρέπει να αποκαταστήσει την εύρυθμη λειτουργία της και το, από το 2006 κλειστό, αναγνωστήριο, θα πρέπει να αποδοθεί ξανά στην επιστημονική κοινότητα, τους ερευνητές, και το φιλο-αναγνωστικό κοινό.
Η γενιά της μετασεισμικής περιόδου του 1953 μας άφησε το Πνευματικό Κέντρο ως μοναδική στέγη των γραμμάτων, των τεχνών και του πολιτισμού της Ζακύνθου. Η ηγεσία της εποχής εκείνης, με πρόσωπα εγνωσμένου κύρους στη Ζάκυνθο και την Αθήνα, μας παρέδωσε το κτίριο αυτό για να στεγάσουμε τη Βιβλιοθήκη, το ιστορικό Αρχείο, το Θέατρο, την Αίθουσα διαλέξεων και τις παραδοσιακές μας εκδηλώσεις. Όλα με γνώμονα την ανάγκη, να μην αποκοπεί η ιδιαίτερη πατρίδα μας από την μακραίωνη ιστορία της, εξαιτίας των καταστροφών που προκάλεσαν οι σεισμοί του 1953.
Στη δεκαετία του 1970 το κτίριο αυτό πέρασε στα χέρια του οικείου Δήμου. Ωστόσο η Δημόσια Βιβλιοθήκη με το Ιστορικό Αρχείο παρέμειναν στην ευθύνη του Υπουργείου Παιδείας.
Η “συγκατοίκηση” αυτή με το Δήμο, παρά τις ευγενικές και καλοπροαίρετες προθέσεις όλων των πλευρών, έχει ορισμένες αντικειμενικές δυσκολίες, ως προς την συντήρηση του κτιρίου.
Το κτίριο αυτό θα πρέπει να συντηρείται κατά τρόπο που να προστατεύεται απόλυτα το εσωτερικό του και το περιεχόμενό του. Δυστυχώς αυτό δεν συμβαίνει εδώ και πολλά χρόνια. Παρότι το Υπουργείο Παιδείας συνέταξε μια ολοκληρωμένη μελέτη για την συντήρηση του κτιρίου, την οποία παρέδωσε στο Δήμο το 2013, αυτή η μελέτη, επτά χρόνια μετά, δεν έχει αξιοποιηθεί ακόμα.
Σήμερα στο κτίριο του Πνευματικού Κέντρου είναι ορατές οι φθορές του χρόνου και της υγρασίας και είναι άμεση η ανάγκη να αρχίσουν οι εργασίες συντήρησης και αποκατάστασης. Το πως θα συμβεί αυτό αποτελεί φροντίδα του Δήμου με τη συνεργασία της Περιφέρειας και των συναρμόδιων υπουργείων.
Εμείς θα εργαστούμε για να ανοίξουμε το αναγνωστήριο, να αναβαθμίσουμε τις λειτουργίες της Βιβλιοθήκης και να ξαναβρεί το Πνευματικό Κέντρο Ζακύνθου τον ιστορικό του ρόλο.
*Από την ομιλία μου στη Δ.Ι.Β.Ζ. στις 29 Μαΐου 2020