Με αφορμή το τελευταίο τραγικό συμβάν που μία γυναίκα έχασε τη ζωή της με πολύ οδυνηρό τρόπο από τον σύζυγό της, που την έσφαξε στην είσοδο του σπιτιού της στο Τσιλιβή, μιλήσαμε με τον συμπολίτη μας, κοινωνιολόγο Σπύρο Ξένο, ο οποίος ασχολείται με την εξέλιξη τέτοιων φαινομένων σε κοινωνικό-επιστημονικό επίπεδο.
Ο κ. Ξένος είπε μεταξύ άλλων: «Τα ζητήματα έμφυλης και ενδο-οικογενειακή βίας δεν είναι κάτι που αντικρύζουμε για πρώτη φορά αλλά τα αντιμετωπίζουμε και τα παρακολουθούμε εδώ και πολλά χρόνια. Όμως τα στατιστικά στοιχεία που είδαν το φως της δημοσιότητας για τα έτη 2010 – 2021 μας έδωσαν μία σημαντική μείωση στις ανθρωποκτονίες άνω του 20%, αλλά είχαμε μία αύξηση του 100% στις οικιακές ανθρωποκτονίες που στο μεγαλύτερο ποσοστό τους αφορούν γυναικοκτονίες, συζυγοκτονίες κλπ.
Προσπαθώντας να δούμε τι συμβαίνει γιατί είναι σε εξέλιξη το φαινόμενο και η ελληνική πολιτεία δεν βοηθάει όσον αφορά πρόσβαση και συλλογή στοιχείων για να δούμε ο καθένας από το την πλευρά του τι γίνεται, η δική μου εκτίμηση είναι ότι αφορμή της μεγάλης αύξησης στις γυναικοκτονίες στα χρόνια της κρίσης στην Ελλάδα είναι η μεταφορά της βίας των αγορών και της εργασίας στον οικογενειακό χώρο. Η βία που δεν μπορεί να βρει κοινωνική διέξοδο έκφρασης, μπορεί τελικά να εκφραστεί με τρόπο ιδιωτικό. Αυτή είναι μία πιθανή προσέγγιση για τη μεγάλη αύξηση στις οικιακές ανθρωποκτονίες που φθάνει στο 100%».
Ωστόσο εκείνο που ψάχνουν οι επιστήμονες είναι τα βαθύτερα αίτια τέτοιων εγκλημάτων και ο κ. Σπύρος Ξένος ανέφερε τα ακόλουθα: « Όμως αυτό δεν αποτελεί τη ρίζα του προβλήματος και μία περίοδος δεκαετούς κρίσης και μνημονιακών πολιτικών δεν μπορούμε να πούμε πως οδήγησαν σε μορφές βίας όπως αυτές που παρατηρούμε. Ο ρίζες είναι πιο βαθιές, πιο σύνθετες και πιο πολύπλοκες και έχουν να κάνουν με κατάλοιπα στον ευρωπαϊκό νότο και τη μεσογειακή λεκάνη πατριαρχικών κοινωνιών, που συνήθισαν να μεγαλώνουν, να διαπαιδαγωγούν και να κοινωνικοποιούν ανθρώπους με τη γυναίκα ως κτήμα του πατέρα, του μεγάλου αδελφού και αργότερα του συζύγου. Αναφέρομαι στις διαδικασίες κατασκευής του φύλου και εκεί νομίζω ότι βρίσκεται η ρίζα του προβλήματος και εκεί εστιάζει η δική μου έρευνα τα τελευταία χρόνια».
Μεταξύ άλλων και καθώς χρησιμοποιείται πλέον ο όρος γυναικοκτονία και όχι ανθρωποκτονία, ερωτηθείς ο κ. Ξένος είπε: «Ο όρος γυναικοκτονία δίνει έμφαση στο γεγονός και μας δίνει τη δυνατότητα να ξεχωρίσουμε, αλλά μόνο αν δουλέψουμε προληπτικά θα έχουμε αποτέλεσμα. Το πώς θα δράσει η αστυνομία είναι άλλου είδους συζήτηση. Εκείνο που παρατηρούμε και μας προβληματίζει είναι η ανεξέλεγκτη και πέραν κάθε λογικής βία».
Αναφερόμενος στα τελευταία χρόνια και το αν επηρέασε η πανδημία, ο κ. Ξένος είπε: «Τα εγκλήματα με σεξουαλικό υπόβαθρο, ιδιαίτερη συναισθηματική φόρτιση και αγριότητα στη συμπεριφορά, τα είδαμε μετά τον πρόσφατο εγκλεισμό των ανθρώπων λόγω της πανδημίας κι αυτό είναι κάτι που το αξιολογούμε».
Τέλος ο κ. Ξένος σημείωσε: «η βία αποτελεί δομικό στοιχείο του πολιτισμού μας. Όσο οι κοινωνίες θα μετράνε τα πάντα με το οικονομικό κέρδος, τόσο θα επιστρέφουμε στα πιο πρωτόγονα ένστικτά μας».