Σε σχέση με την πανδημία του Κορωναιού στη χώρα μας , από την αρχή της κρίσης οι κυβερνητικοί χειρισμοί λειτούργησαν με τρόπο που να κινούνται μεταξύ της έντονης επικοινωνιακής πολιτικής στα όρια της σύγχυσης των πολιτών, της συγκράτησης των δαπανών της υγείας, της προστασίας του φιλελεύθερου αφηγήματος για την υγεία, της προβολής της ατομικής ευθύνης και μιας «μεταφυσικού τύπου προσμονής» (εμβόλιο – θεραπείες) για καλύτερες μέρες. Αυτό το πέτυχε με το:
• Να ποντάρει άλλοτε στο θερμό κλίμα της χώρας και της εποχής και άλλοτε, όχι ευθαρσώς αλλά με υπονοούμενα στην ίσως καλή κράση μας (DNA). Το τελευταίο είναι ένα επιπλέον αφήγημα που δυστυχώς βρήκε τους αποδέκτες του.
• Να αναθέτει στους πολίτες ευθύνες που δεν τους αναλογούν : α) για την αυτοπροστασία τους αφού πρώτα τους κρατούσε σε σύγχυση με αντιφατικές και αμφίσημες απαντήσεις στα ερωτήματα που ευλόγως διατυπώνονταν, όπως το αρχικό όχι στις μάσκες «που βλάπτουν και δεν προστατεύουν !» β) για την όπως – όπως εξασφάλιση της οικονομικής τους επιβίωσης, κυρίως όσον αφορά στο τουριστικό προιόν – χωρίς ελέγχους και περιορισμούς – ακόμα και από προορισμούς πολύ υψηλής επικινδυνότητας. Την ίδια στιγμή που ορθώς επιβάλλονταν περιορισμοί ακόμα και στους υπαίθριους χώρους , επιτρέπονταν ο συνωστισμός των επιβατών στα μέσα μαζικής μεταφοράς η στις μεγάλες βιοτεχνίες – βιομηχανίες της χώρας.
• Να κλείνει τα σχολεία «επειδή τα παιδιά μολύνονται και μολύνουν» όταν δεν υπήρχε το θέμα της εισροής τουριστών στη χώρα, και αμέσως μετά να στέλνει τα παιδιά στο σχολείο τον Ιούνη για λίγες ημέρες και εκ περιτροπής γιατί «τα παιδιά δεν κινδυνεύουν ούτε μεταδίδουν έντονα!» προβάλλοντας , κυρίως προς τους τουριστικούς πράκτορες, το αφήγημα ότι «εμείς νιώθουμε και είμαστε τόσο ασφαλείς που ακόμα και τα ίδια μας τα παιδιά δεν φοβόμαστε να τα στείλουμε στο σχολείο με το συγχρωτισμό που αυτό συνεπάγεται». Και ενώ στα προαύλια οι μαθητές πρέπει -ορθώς- να κρατούν τις αποστάσεις, μέσα στις σχολικές τάξεις συνωστίζονται πια πάνω από 25 παιδιά που αναπνέουν το ίδιο αερόλυμα, με πολλούς από τους εκπαιδευτικούς να βρίσκονται σε ομάδα υψηλού κινδύνου.
• Να προβάλει την εικόνα του επιστημονικά υπεύθυνου διαχειριστή της κρίσης σαν ενός μειλίχιου και ιατρικά καταξιωμένου εκ της America επιστήμονα, που διαθέτει όμως και το απαραίτητο προσόν του θρησκευόμενου μεγαλοοικογενειάρχη, που να κερδίζει τη συμπάθεια και όχι την κατανόηση των ακουόντων, οι οποίοι τον παρακολουθούσαν καθημερινά να χρησιμοποιεί συμπαθείς όρους όπως το να αποκαλεί τα κρούσματα η τους νοσούντες ασθενείς «συμπολίτες μας» και τα παιδιά «παιδάκια» ενώ δεν παρέλειπε να αναφέρεται σε ξενικούς όρους (CDC, WHO, δείκτης R, κ.α) που επειδή είναι άγνωστοι στο ευρύ κοινό, προσέδιναν βαρύτητα σε ότι έλεγε παρά την αμφισημία και την ασάφεια των λεγομένων του.
• Να υποτάσσεται στη λογική του «βλέποντας και κάνοντας», προβάλλοντας παράλληλα τη θετική εικόνα της χώρας μας σε σχέση με τις τραγικές καταστάσεις της Δυτικής Ευρώπης, κλείνοντας τα αυτιά στις «σειρήνες» ολόκληρης της κοινότητας των υγειονομικών που σύσσωμα ζητούσαν διορισμούς, test και ΜΕΘ, την ίδια ώρα που η Ευρώπη προχωρούσε – έστω και καθυστερημένα – σε προσλήψεις λειτουργών υγείας, δημιουργία πολλών κλινών ΜΕΘ και επίταξη του ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού ΜΕΘ του ιδιωτικού τομέα.
———— Να επιμένει στην καταγραφή και την ανακοίνωση του αριθμού των κρουσμάτων που δεν είναι παρά οι φορείς του ιού που είναι γνωστοί, ενώ ήξερε ότι είναι πολύ περισσότεροι οι άγνωστοι φορείς , που με δική της ευθύνη, ποτέ δεν ελέγχθηκαν ενώ παράλληλα διασκέδαζε το φόβο των δημοσιογράφων για την απόλυτη σημασία του αριθμού των φορέων υπενθυμίζοντας ότι «τώρα κάνουμε περισσότερα τεστ άρα για αυτό έχουμε και περισσότερα κρούσματα». Έτσι ενίσχυε άθελά της (;) την αμφισβήτηση της κοινής γνώμης για την σοβαρότητα της κατάστασης, που « αποτυπώνεται μεν στον αριθμό των κρουσμάτων , ο οποίος όμως δεν συνδέεται άμεσα με τη σοβαρότητα της πανδημίας αφού εξαρτάται από τον αριθμό των διενεργούμενων test». Την ίδια στιγμή τα συστημικά και φιλοκυβερνητικά ΜΜΕ απέφευγαν και συνεχίζουν να αποφεύγουν να αναφέρονται στα αδιέξοδα των Συστημάτων Υγείας της Δ. Ευρώπης ή της Αμερικανικής Ηπείρου και στους χιλιάδες νεκρούς , ακόμα και ανάμεσα σε γιατρούς και άλλους υγειονομικούς, που για πρώτη φορά στο σύγχρονο κόσμο πλήττονται με τέτοια σφοδρότητα . Ήταν τόσο και τέτοιο μάλιστα το έλλειμμα ενημέρωσης , η περίσσια της σύγχυσης και η απελπισία του κόσμου μπροστά στην απόλυτη φτωχοποίηση που έρχεται , που δυστυχώς σήμερα οκτώ μήνες μετά, οι περισσότεροι άνθρωποι ακόμα διερωτώνται για τον αντικειμενικό κίνδυνο , θεωρώντας μεγαλύτερο πρόβλημα τη μάσκα μαζί με τους κοινωνικούς και οικονομικούς περιορισμούς που αποτελούν τα μέσα προστασίας, παρά την ίδια τη νόσο και τον σοβαρότατο κίνδυνο για τη ζωή τους .
——–Ο φόβος της κυβέρνησης δεν ήταν άλλος παρά μήπως και δεν «περπατήσει» το σχέδιο μερικής ιδιωτικοποίησης του ΕΣΥ που είχε οργανώσει, μήπως και η χώρα βγει κάποτε από την κρίση με καλά στελεχωμένα δημόσια νοσοκομεία και υποδομές, που σαν «προίκα» από τον Κορωναιό θα ήταν βαρίδι στην περαιτέρω φτωχοποίηση και την ταξική επιθετική φιλελευθεροποίηση όχι μόνο του ΕΣΥ αλλά της κοινωνίας συνολικά.
Έτσι μπήκαμε στο δεύτερο κύμα της πανδημίας χωρίς καμία σχεδόν προετοιμασία τόσο σε υλικοτεχνική υποδομή όσο και σε στελέχωση του ΕΣΥ, με μια συνθήκη που περιληπτικά περιγράφεται από : α) μια αύξηση του αριθμού των κλινών – αναπνευστήρων από 560 σε 760 ή 800 ενώ με βάση τον αριθμό των ανεπτυγμένων συνολικά κλινών θα έπρεπε να είναι τουλάχιστον 2000 β) κανένα έκτακτο διορισμό μόνιμου γιατρού τους τελευταίους μήνες και μόλις μερικές δεκάδες διορισμούς από προκηρύξεις που ουτως η άλλως έτρεχαν από παλαιότερα γ) 400 διορισμούς επικουρικών γιατρών οι περισσότεροι από τους οποίους ήδη υπηρετούσαν αλλά ποτέ (ούτε και τώρα!) δεν μονιμοποιήθηκαν δ) 2500 (συν 1000 πρόσφατα) επικουρικό προσωπικό περισσότερο βοηθητικό – παραιατρικό και λιγότερο νοσηλευτικό που προσελήφθηκαν με ΕΣΠΑ για μόνο δύο χρόνια ε) νοσηλευτικές μονάδες COVID και ελάχιστες ΜΕΘ που στήθηκαν όπως – όπως κυρίως με μετακινούμενο προσωπικό από άλλες κλινικές οι οποίες είχαν ήδη σοβαρό πρόβλημα στελέχωσης στ) καμία πραγματική επίταξη των ιδιωτικών ΜΕΘ αλλά ακριβοπληρωμένη ενοικίασή τους (30.000.000 Ε) με φτηνοπληρωμένο Ιατρικό προσωπικό σε ιδιωτική εργασιακή σχέση με την κλινική και μόνο για τα μη COVID περιστατικά
Τι μπορεί ακόμα και τώρα να γίνει:
Κατά προτεραιότητα οι δημόσιες ΜΕΘ πρέπει να εξοπλιστούν με τουλάχιστον 1000 ακόμα αναπνευστήρες, άλλα και η επίταξη των ιδιωτικών ΜΕΘ να αφορά πραγματική επίταξη και όχι ενοικίαση των υποδομών, με προσωπικό που θα έχει προσληφθεί σε μόνιμη εργασιακή σχέση με το ΕΣΥ και που μετά την κρίση θα στελεχώσει υποστελεχωμένα τμήματα των Δημοσίων νοσοκομείων. Πρέπει επίσης με ταχύτατες διαδικασίες να προσληφθούν και οι 2.500 γιατροί που δήλωσαν διαθέσιμοι για τις από έτους προκηρυχθήσες 984 θέσεις στο ΕΣΥ. Έμφαση πρέπει να δοθεί στην προκήρυξη και ταχύτατη πρόσληψη εντατικολόγων σε θέσεις μόνιμων επιμελητών του ΕΣΥ.
Τα παραπάνω δεν γίνεται να πραγματοποιηθούν χωρίς γενναία αύξηση των αποδοχών των γιατρών και των λοιπών υγειονομικών και με ειδικά οικονομικά και επιστημονικά κίνητρα για τα νοσοκομεία της περιφέρειας. Για το νοσηλευτικό προσωπικό – που η κατάσταση ήταν τραγική ακόμα και πριν την πανδημία με 20.000 κενές οργανικές θέσεις – πρέπει άμεσα να διοριστούν με κατεπείγουσες διαδικασίες τουλάχιστον 5000 μόνιμοι εργαζόμενοι. Φυσικά για όλα τα παραπάνω απαιτείται τολμηρή χρηματοδότηση και εγκατάλειψη των σχεδίων μερικής ιδιωτικοποίησης του ΕΣΥ, ιδιωτικοποίησηςπουη κυβέρνηση ακόμα και τώρα υποστηρίζει σθεναρά.
Τέλος πρέπει με κάθε τρόπο να αποτραπεί η περαιτέρω διασπορά του ιού στον πληθυσμό με: α) σοβαρή αποτύπωση του ιολογικού φορτίου στο γενικό πληθυσμό μέσα από δωρεάν μοριακά τεστ σε όλες τις ευπαθείς η επαγγελματικές ομάδες (όλους τους υγειονομικούς, όλους τους εκπαιδευτικούς τουλάχιστον του Δημόσιου σχολείου, όλους τους εργαζόμενους στη σίτιση η την καθαριότητα, όλους τους μαθητές που αποδεδειγμένα έρχονται σε επαφή με κρούσμα) προκειμένου να προστατευτούν οι ίδιοι, να περιοριστεί η διασπορά, και να έχουμε μια πραγματική εικόνα για το πρόβλημα ώστε να υπάρξει ο σχετικός σχεδιασμός παρεμβάσεων.
β) Σοβαρό περαιτέρω περιορισμό της μετακίνησης ανθρώπων από και προς το εξωτερικό χωρίς σημαντική ανάγκη, όπως ζωτικής σημασίας δεν είναι η ανάγκη μετακίνησης για τουριστικούς λόγους. Όταν η όποια από το εξωτερικό μετακίνηση συμβαίνει, να απαιτείται αρνητικό τεστ 72 ώρες πριν από την είσοδο στη χώρα μας, από δημόσιο φορέα της χώρας προέλευσης του επιβάτη, αλλά και αυστηρές αποστάσεις στα μέσα μεταφοράς και κυρίως τα αεροπλάνα.
Δυστυχώς κάτι τέτοιο δεν έγινε τον Ιούλη, που ακόμα και τα διστακτικά αναγγελθέντα μέτρα για ελέγχους των τουριστών 72 ώρες πριν την είσοδο στη χώρα μας, ακυρώνονταν την επομένη ημέρα, αφού έρχονταν σε ρήξη με επιλογές πολύ υψηλών οικονομικών συμφερόντων του Τουρισμού. Τα αποτελέσματα είναι γνωστά και σαφώς δεν αφορούν μόνο τα κρούσματα φορέων αλλά τον αδιαμφισβήτητο αριθμό των νοσούντων και διασωληνωμένων ασθενών που ένα μήνα μετά εκτινάχτηκε.
γ) Ειδικά για τα σχολεία πρέπει άμεσα να εξασφαλιστεί η δυνατότητα για 15 το πολύ μαθητές ανά τάξη, κάτι το οποίο μπορεί να επιτευχθεί με λειτουργία του σχολείου σε (2)δύο πρωινές τετράωρες βάρδιες (μέχρι τις 4.00μμ), με την προϋπόθεση βέβαια να γίνει γενναία πρόσληψη ικανού αριθμού εκπαιδευτικών, οι οποίοι υπάρχουν και ετεροαπασχολούνται στον ιδιωτικό τομέα και όχι με τις καλύτερες συνθήκες.
Το πρόβλημα της πανδημίας δεν είναι μόνο πρόβλημα υγείας . Είναι ένα κοινωνικό φαινόμενο που συνδυάζει τη νόσο από έναν επιθετικότατο βιολογικό παράγοντα, με τραγικές προεκτάσεις και συνέπειες στην ποιότητα ζωής, τις εργασιακές σχέσεις και τις ταξικές αντιθέσεις και που μπορεί να οδηγήσει σε κρίσιμες πολιτικές και ιδεολογικές ανακατατάξεις. Δεν είναι τυχαίο που οι πιο «οργανωμένες» θεωρίες συνομωσίας μαζί με την συνοδό τους αντίσταση στα μέτρα προστασίας, λανσάρονται συστηματικά από ακροδεξιές – φασιστικές ομάδες .
Υγεία, εκπαίδευση, εργασιακές σχέσεις, περιβάλλον και δημοκρατικοί θεσμοί παρουσιάζονται όσο ποτέ να απειλούνται από μια νεοφιλελεύθερη επίθεση που είναι επίθεση και κατά της επιστημονικής αλήθειας, του ορθολογισμού, του πολιτισμού και των κοινωνικών κατακτήσεων. Η υπεράσπιση των τελευταίων πρέπει να γίνεται από όλους τους εργαζόμενους που σαν ασθενείς ή υγειονομικοί, σαν εκπαιδευτικοί ή γονείς, σαν μαθητές ή αυριανοί εργαζόμενοι, σαν πάροχοι υπηρεσιών ή αποδέκτες τους, αρνούνται να μπουν στο δίλημμα «αρρώστια» ή «φτωχοποίηση» και παλεύουν για τον κόσμο και τη ζωή που τους αξίζει.
Στο μέτωπο των εργαζόμενων υπέρ του αυτονόητου που είναι η ζωή, δεν έχει σημασία το επάγγελμα, η ειδικότητα και οι ιδιαιτερότητες της προσωπικότητας και του χαρακτήρα του καθενός μας. Η πανδημία του Κορωναιού, που απαίτησε τη μάσκα για την προστασία του απέναντι, του άλλου και όχι τόσο αυτού που τη φορά, και που απέδειξε την υπεροχή των Δημόσιων Συστημάτων υγείας έναντι των ιδιωτικών «μαγαζιών», έβαλε ξανά στο τραπέζι την ανάγκη για συλλογικές και όχι ατομικές λύσεις, δίνοντας στο απολύτως ατομικό την πραγματική του έννοια, δηλαδή «ιδιωτικό» δηλαδή βλακώδες (εκ της ιδιωτείας).
Κλείνοντας , το ζήτημα είναι πόσο σοβαρά παίρνουμε τη πανδημία του Κορωναιού και αν στο δίλλημα ‘οικονομία της αγοραίας κατασκευασμένης και όχι απαραίτητα αναγκαίας επιχειρηματικότητας’ ή ‘ζωή και υγεία των ανθρώπων’ απαντούμε με σιγουριά ότι επιλέγουμε το δεύτερο. Αν έτσι είναι , και για περιπτώσεις που αγγίζουν τα όρια της κατάρρευσης των υγειονομικών συστημάτων με συνακόλουθη αναπάντεχα μεγάλη νοσηρότητα και θνησιμότητα για το γενικό πληθυσμό (όπως ίσως η περίπτωση της χώρας μας αλλά και άλλων), τότε μια γενναία περιστολή της κινητικότητας πληθυσμών και ανθρώπων μαζί με σημαντικό περιορισμό δραστηριοτήτων γύρω από την παραγωγική διαδικασία και τις υπηρεσίες ( εκτός της υγείας – πρόνοιας – ασφάλειας και εκπαίδευσης) για διάστημα λίγων εβδομάδων ή …και μηνών (ειδικότερα για το χώρο του τουρισμού), πιθανότατα να αποτελούσε σημαντικό μέσο «καψίματος» του ιού και επανεκκίνησης της οικονομίας σε ΝΕΑ όμως βάση και με τους εργαζόμενους υγιείς και παρόντες στα νέα τεκταινόμενα. Το παραπάνω μέτρο θα λειτουργούσε ευεργετικά με προϋποθέσεις όπως : α) να επιδοτηθούν με τουλάχιστον το βασικό τους μισθό όλοι οι εργαζόμενοι και για όλο το διάστημα μη εργασίας τους με επιπλέον επιδότηση για τα προστατευόμενα μέλη της οικογένειάς τους β) να διατηρηθούν οι εργασιακές τους θέσεις και σχέσεις με τα δικαιώματα που σήμερα έχουν μέχρι επανόδου τους στην εργασία γ) να παγώσουν οι υποχρεώσεις τους για απόδοση οφειλών στο Δημόσιο, τις ΔΕΚΟ και τις τράπεζες δ) να υποδιπλασιαστούν τα παιδιά στις τάξεις σε 12- 15 με άμεσο διορισμό εκπαιδευτικών και να δρομολογηθεί η κατασκευή νέων σχολικών μονάδων και αιθουσών. Που θα βρεθούν τα λεφτά; ( η γνωστή ιστορία με το λεφτόδεντρο!) Εδώ πρέπει να είμαστε καθαροί. Το οικονομικό και πολιτικό σύστημα του καπιταλισμού εκτός από το να κάνει πολέμους και δικτατορίες για να ληστεύει οικονομικούς πόρους από όλα τα μήκη και τα πλάτη του πλανήτη, έκανε κάτι ακόμα. Συσσώρευε , για πολλές δεκαετίες, πολλά τρισεκατομμύρια δολάρια που καταλήστευε από την εργασία των λαών και τους φυσικούς πόρους των χωρών και τα αποθήκευε σε φορολογικούς παραδείσους. Για αυτό και με την πρώτη σοβαρή κρίση όπως αυτή του Κορωναιού, η Κομισιόν « κούρεψε το λεφτόδεντρο» των 700 δις Ε και το έδωσε κυρίως στους επιχειρηματίες για να σωθούν από την κατάρρευση. Για αυτό και με περισσή ευκολία η κυβέρνηση αποφάσισε νέα « αγορά του αιώνα» ύψους 10 δις Ε για εξοπλισμούς και μάλιστα εν τω μέσω της μεγαλύτερης υγειονομικής και οικονομικής κρίσης της χώρας μεταπολεμικά.
Το Σύστημα, γενικά αλλά και στη χώρα μας, πρέπει επιτέλους να πληρώσει, να επιστρέψει στην κοινωνία τα πλεονάσματα της παραγωγής των τελευταίων δεκαετιών χωρίς ανταλλάγματα. Πρέπει να ξοδέψουν πλούτο για να αγοράσουν …..ΧΡΟΝΟ. Χρόνο για να παράξουν εμβόλια και θεραπείες, χρόνο για να ξαναστήσουν στα πόδια τους τα ΕΣΥ και τα κοινωνικά κράτη. Εδώ είναι όμως το πρόβλημα ! Το θέλουν αυτό; Με την πρόταση που διατύπωσα παραπάνω εννοώ πως πρέπει να γίνει μια μεγάλη ανακατανομή πλούτου, για διάσωση των εργαζομένων και όχι απαραίτητα των μεγάλων επιχειρήσεων και των τραπεζών, για ενίσχυση των Δημοσίων συστημάτων Υγείας, Πρόνοιας , Κοινωνικής Ασφάλισης και Παιδείας με απεριόριστη μετακίνηση κεφαλαίων από τα funds και τις εξοπλιστικές βιομηχανίες προς τις ανάγκες της κοινωνίας .
Αν αυτό μοιάζει να αναιρεί την ίδια την ουσία του συστήματος τότε ……τόσο το χειρότερο για το σύστημα !!!
Ίσως η κρίση του Κορωναιού ανοίξει τους ασκούς του Αιόλου, ίσως έτσι να διαλυθεί η ομίχλη …και τότε …να δούμε!
Νίκος Ποταμίτης
Πρόεδρος της Ένωσης Νοσοκομειακών Γιατρών Ζακύνθου