Το θέμα της λειτουργίας της Μονάδας για τη διαχείριση των απορριμμάτων στη Ζάκυνθο φέρνει στη συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου Ιονίων νήσων η επικεφαλής της παράταξης ΜΕΝΟΥΜΕ ΙΟΝΙΟ, Μαρία Δρύ, η οποία δίνει πληροφορίες για την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί και σημειώνει ότι ο Λίβας είναι γεμάτος σκουπίδια.
Η ερώτηση θα συζητηθεί στη συνεδρίαση που θα γίνει τις επόμενες ημέρες και αναφέρει αναλυτικά τα ακόλουθα:
Στη Ζάκυνθο όπως είναι πλέον γνωστό αντιμετωπίζουμε την καθυστέρηση της κατασκευής και προφανώς και της λειτουργίας του εργοστασίου διαλογής συμμείκτων απορριμμάτων και η αιτία σύμφωνα με πληροφόρηση που λάβαμε είναι ότι ο χώρος όπου θα κατασκευαζόταν το εργοστάσιο είναι κατειλημμένος από τα δεματοποιημένα απορρίμματα και τα οποία έχουν προκύψει από την εφαρμοζόμενη προσωρινή λύση διαχείρισης των απορριμμάτων.
Α. Περίπου 120.000 τόνοι απορριμμάτων που έχουν συμπιεστεί σε δέματα στοιβάζονται στη μεταβατική μονάδα διαχείρισης απορριμμάτων στην περιοχή “Λίβας” της Ζακύνθου η οποία λειτουργεί από τον Δεκέμβριο του 2017 ως προσωρινή λύση. Ωστόσο, τα δυο χρόνια λειτουργίας που προβλέπονταν πλέον ξεπεράστηκαν και κοντεύουν να συμπληρωθούν εφτά(!) χρόνια. Η κατάσταση είναι οριακή και επικίνδυνη για το περιβάλλον και για την υγεία των κατοίκων.
Τα δέματα τα οποία έχουν σκιστεί ξεπλένονται από την βροχή και τα στραγγίδια καταλήγουν στο υπέδαφος με κίνδυνο να μολύνουν τον υδροφόρο ορίζοντα. Η μονάδα συνεχίζει να λειτουργεί χωρίς να έχει ανανεώσει του περιβαλλοντικούς όρους (έχουν λήξει) ενώ παράλληλα έχει παρέλθει ο χρόνος συσκευασίας των δεμάτων.
Οι καθυστερήσεις όλων αυτών των ετών, οδηγούν σε περαιτέρω προβλήματα, όπως το γεγονός ότι πλέον το εργοστάσιο όταν θα κατασκευαστεί θα έχουν ήδη περάσει αρκετά χρόνια με κίνδυνο ή τεχνολογία που θα χρησιμοποιηθεί να είναι ήδη ξεπερασμένη και πεπαλαιωμένη ή ακόμα να χρειάζεται επέκταση / διεύρυνση καθώς ο όγκος των σύμμεικτων σκουπιδιών ολοένα και αυξάνει.
Οι ΜΕΑ (Μονάδα Επεξεργασίας Απορριμμάτων) είναι μονάδες σχεδιασμένες ώστε να υποδέχονται και να επεξεργάζονται σύμμεικτα απόβλητα. Αρχικά γίνεται μηχανική διαλογή ανακυκλώσιμων με στόχο την κατά το δυνατόν ανάκτηση αυτών, αδρανοποίηση του οργανικού κλάσματος, ενώ το εναπομείναν υπόλειμμα οδηγείται σε ταφή. Η κατασκευή ΜΕΑ δεν συγχρηματοδοτείται από ευρωπαϊκούς πόρους και είναι μη επιλέξιμη δαπάνη στο νέο πρόγραμμα ΕΣΠΑ 2021-2027. Λόγω αναποτελεσματικής χρήσης πόρων και πενιχρών αποτελεσμάτων είναι μη επιθυμητή και μη ελκυστική επιλογή. Οι ΜΕΑ, ούσες προσανατολισμένες στην επεξεργασία συμμείκτων, καταλήγουν να λειτουργούν ανταγωνιστικά της ανακύκλωσης, να γίνονται εμπόδιο στην επίτευξη ψηλών στόχων, ενώ ο μη προσανατολισμός στην ανάκτηση υλικών οδηγεί σε μεγάλη σπατάλη πόρων, με δυνητικές απώλειες ευρωπαϊκών πόρων δεδομένου ότι το νέο πακέτο 2021-2027 θα είναι γεμάτο με χρηματοδοτήσεις δράσεων που θα αφορούν τις ανώτερες στην ιεραρχία επιλογές της πρόληψης, της επανάχρησης, της διαλογής στη πηγή με στόχο ψηλά επίπεδα ανάκτησης υλικών και ανακύκλωσης. Είναι αξιοσημείωτη η παρέμβαση της ΕΑΑΔΗΣΥ (Ενιαία Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων), όπου τονίζει τη μεγάλη ελλειμματικότητα στην καθαρότητα των ανακτώμενων πλαστικών και χαρτιού, γεγονός που δυσκολεύει πολύ την ύπαρξη αγοραστών με αποτέλεσμα τελικά να καταλήγουν σε ΧΥΤΑ για ταφή.
Κάποια στιγμή είχε βρεθεί η λύση να μεταφέρονται τα απορρίμματα στην Τριανταφυλλιά , η οποία όμως δεν απέδωσε. Η λύση της μεταφοράς, όπως γνωρίζουμε και από το παράδειγμα της Κέρκυρας μπορεί να στραγγαλίσει τα οικονομικά ενός Δήμου.
Επερωτάται ο κύριος Περιφερειάρχης:
- Τι μέτρα θα λάβετε προκειμένου να ξεκινήσει άμεσα η κατασκευή του εργοστασίου;
- Από ποιο χρηματοδοτικό εργαλείο θα υλοποιηθεί η κατασκευή του εργοστασίου, αφού η κατασκευή ΜΕΑ δεν συγχρηματοδοτείται από ευρωπαϊκούς πόρους και είναι μη επιλέξιμη δαπάνη στο νέο πρόγραμμα ΕΣΠΑ 2021-2027 (το υπουργείο απέσυρε το αίτημα συγχρηματοδότησης για το έργο ΣΔΙΤ Πελοποννήσου) ;
- Μπορεί αυτή η παρωχημένης τεχνολογίας ΜΕΑ να προσαρμοστεί στις οδηγίες του ΕΣΔΑ 2020-2030 για την κυκλική οικονομία; Κινδυνεύουμε να υλοποιήσουμε μια μονάδα που η διαχείρισή της θα επιφέρει επιπλέον κόστη για, όπως τέλος ταφής, τέλος ταφής ανακυκλώσιμων υλικών κλπ
- Πώς θα τα διαχειριστείτε τους άταφους όγκους δεματοποιημένων απορριμμάτων που ήδη έχουν αρχίσει να αποσυντίθενται;
- Η μεταβατική μονάδα στο Λίβα πληροί τους περιβαλλοντικούς όρους;
Β. Στον Λίβα υπάρχουν μερικές χιλιάδες τόνοι CLO (Compost Like Output) μετά από «κομποστοποίηση» των οργανικών. Η Κομισιόν έχει αποφανθεί οριστικά (βλέπε οδηγία 851/2018) ότι λόγω των προσμείξεων των οργανικών με πλαστικά γυαλί κλπ, το CLO είναι ακατάλληλο για χρήση στη γεωργία ως εδαφοβελτιωτικό. Οι επιλογές εδώ είναι 1) να χρησιμοποιηθεί ως δευτερογενές υλικό για την παραγωγή ενέργειας RDF και 2) ως επικάλυψη σε ΧΥΤΑ ή σε παλιά λατομεία.
Επερωτάται ο κύριος Περιφερειάρχης:
- Τι θα κάνετε με το CLO που αυτή τη στιγμή καταλαμβάνει μεγάλη έκταση στο χώρο των εγκαταστάσεων του Λίβα;