Σοβαρές υπεύθυνες και ενδεχομένως δυσάρεστες για κάποιους αποφάσεις για τη διαχείριση της παραλίας που αποτελεί σήμα κατατεθέν και το πιο δυνατό «τουριστικό προϊόν» του νησιού μας, δηλαδή την παραλία του «Ναυαγίου» καλούνται να πάρουν σύντομα οι τοπικές αρχές σύμφωνα με την έκθεση του Γεωλόγου του Ινστιτούτου Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών που πραγματοποίησε αυτοψία στην περιοχή λίγο μετά τα κατολισθητικά φαινόμενα της 13ης Σεπτεμβρίου.
Στην πολυσέλιδη έκθεση του ο Τεχνικός Γεωλόγος της Διεύθυνσης Τεχνικής Γεωλογίας του ΙΓΜΕ δρ. Λάμπρος Πυργιώτης, αφού αναλύει την γεωλογία της περιοχής και τις φυσικές διεργασίες που συμβαίνουν, προτείνει μια σειρά από άμεσα μέτρα για την ασφάλεια των επισκεπτών του Ναυαγίου, αλλά και της περιοχής την οποία χαρακτηρίζει ως «φυσικό γεωλογικό μνημείο». Μεταξύ αυτών είναι η απαγόρευση της κο-λύμβησης για περιβαλλοντικούς λόγους αλλά και χωροταξικούς και η πρόσβαση στην θάλασσα με πλωτά μέσα σε απόσταση όχι μικρότερη των 25 μέτρων εκατέρωθεν του πλοίου.
Ακόμη, όπως είναι φυσικό, ζητά να μην υπάρχει ανεξέλεγκτη πρόσβαση των επισκεπτών που παρατηρούν το μνημείο από ψηλά.
Ο γεωλόγος του ΙΓΜΕ καταλήγει σε αυτά τα άμεσα μέτρα μέχρι να ολοκληρωθούν οι απαραίτητες μελέτες στην περιοχή που θα υποδείξουν τα επικίνδυνα σημεία αλλά και τα μέτρα που θα ληφθούν.
Εδώ και λίγες ημέρες η εφημερίδα μας έχει ανοίξει και πάλι το ζήτημα του Ναυαγίου, καθώς πριν να το καταλάβουμε η νέα σεζόν θα ξεκινήσει και ταυτόχρονα η ζήτηση για επίσκεψη στην περιοχή. Η αυτοψία του ΙΓΜΕ είναι ένα ακόμη στοιχείο που θα πρέπει να ληφθεί υπόψη στο σχεδιασμό των αρχών και αξίζει να σημειωθεί πως εκτός από το Δήμο και την Περιφέρεια, η έκθεση έχει αποσταλεί στα Υπουργεία Περιβάλλοντος και Υποδομών.
Στα συμπεράσματα της έκθεσης του, ο Γεωλόγος του ΙΓΜΕ αναφέρει τις παραμέτρους που έλαβε υπόψη, σημειώνοντας πως στην έρευνα του «εξετάστηκαν κατ΄ αρχήν η γεωμορφολογική εξέλιξη, η γεωλογική δομή (λιθοστρωματογραφική ανάπτυξη και τεκτονική), η σεισμικότητα και το υδρολογικό–υδρογεωλογικό καθεστώς γενικότερα της Νήσου Ζακύνθου και ειδικότερα της ευρύτερης περιοχής του όρμου «Ναυαγίου» και της παραλίας που διαμορφώνεται στο εσωτερικό του, η οποία έχει πληγεί την 13-09.2018 από φαινόμενα αστάθειας. Οι παράγοντες αυτοί παίζουν καθοριστικό ρόλο στην μελέτη και ερμηνεία των τεχνικογεωλογικών παραμέτρων που χαρακτηρίζουν μια περιοχή, καθώς και των αστοχιών που είναι δυνατόν να εκδηλωθούν.
Ακολούθως μελετήθηκαν οι ειδικότερες τεχνικογεωλογικές-γεωτεχνικές συνθήκες στο χώρο της αστοχίας, καταγράφηκε η θέση της, διερευνήθηκαν τα αίτια και ο μηχανισμός γένεσης και αξιολογήθηκε η επικινδυνότητα αυτής σε σχέση με την ασφάλεια λειτουργίας και προσέγγισης επισκεπτών σε μια περιοχή απαράμιλλου κάλους που αποτελεί η παραλία του Ναυαγίου.
Στα κύρια αίτια εκδήλωσης των φαινομένων που μελετήθηκαν, αναφέρονται:
(1) οι ισχυρές κλίσεις των πρανών οι οποίες κατά θέσεις τείνουν να γίνουν κατακόρυφες έως αρνητικές (2) ο εύθρυπτος χαρακτήρας των ασβεστόλιθων και η έντονη τεκτονική τους καταπόνηση (3) η παρουσία ασυνεχειών στην βραχομάζα με δυσμενή προσανατολισμό κυρίως στα Νοτιοδυτικά Πρανή της παραλίας (4) η δημιουργία υποσκαφών, λόγω παλαιότερων καταπτώσεων, των διεργασιών καρστικοποίησης και του κυματισμού (5) η ανάπτυξη στα απότομα πρανή επιφανειών αδυναμίας (απολέπισης) ως αποτέλεσμα της θερμικής διαστολής και συστολής των ασβεστολίθων και της χημικής διάβρωσης που μπορεί να επιφέρει η παρουσία του νερού και (6) η επιβολή δυναμικής φόρτισης λόγω σεισμών. Το έναυσμα για την ενεργοποίηση φαινομένων αστάθειας στην παραπάνω περιοχή, μπορεί να αποτελέσουν οι έντονες και παρατεταμένες βροχοπτώσεις, οι φυσικές δονήσεις (σεισμοί) και η βαρύτητα από μόνη της όταν η βραχομάζα περιέλθει σε κατάσταση οριακής ισορροπίας λόγω του συνόλου των παραμέτρων που αναφέρθηκαν παραπάνω».
Οι προτάσεις στις οποίες καταλήγει συμπερασματικά είναι:
Με βάση τα παραπάνω στοιχεία και τη γενικότερη γεωτεχνική θεώρηση της περιοχής, διαπιστώνεται πως είναι δυνατή η άρση της επικινδυνότητας και η ασφαλής προσέγ-γιση της παραλίας του «Ναυαγίου» καθώς και η προστασία του φυσικού αυτού Μνημείου ιδιαίτερης αισθητικής, με την λήψη των μέτρων που έχουν αναφερθεί λεπτομερών και συνοψίζοντας αναφέρονται σε:
1. Περιορισμό άμεσα της επιτρεπόμενης ζώνης επισκεψιμότητας στην παραλία με πρόσβαση από τη θάλασσα στα 25 μέτρα εκατέρωθεν του πλοίου και όχι πίσω από το ύψος αυτού εώς την ολοκλήρωση των προτεινόμενων μελετών και επαναπροσδιορισμό των ορίων
2. Απαγόρευση της κολύμβησης στην παραλία για περιβαλλοντικούς αλλά και χωροταξικούς λόγους και ο επισκέπτης να έχει μόνο τη δυνατότητα παρατήρησης του φυσικού αυτού γεωλογικού μνημείου
3. Εκτέλεση τεχνικογεωλογικής – γεωτεχνικής μελέτης με διττό σκοπό (α) τη διερεύνηση της δυνατότητας εφαρμογής παθητικών μέτρων σε θέσεις που δυνητικά μπορούν να λάβουν χώρα αστάθειες και (β) τη ζωνοποίηση της παραλίας σε περιοχές ασφαλούς προσέγγισης, πρόσβασης με προσωπική ευθύνη και απαγόρευσης
4. Θεσμοθέτηση τακτικών επιθεωρήσεων των πρανών περιμετρικά της παραλίας του «Ναυαγίου» από εξειδικευμένο προσωπικό
5. Απαγόρευση της ανεξέλεγκτης πρόσβασης επισκεπτών στην ευρύτερη περιοχή της Μονής του Αγίου Γεωργίου στις Βολίμες για παρατήρηση του Μνημείου από ανάντη και ειδικότερα από το φρύδι των ανατολικών πρανών του όρμου του «Ναυαγίου» και εξασφάλιση από τις τοπικές αρχές σημείων ασφαλούς θέασης.
Να σημειωθεί πως ο γεωλόγος του ΙΓΜΕ προτείνει ως ένα εργαλείο περεταίρω προβολής της Ζακύνθου την σύνταξη φακέλου υποψηφιότητας για την ένταξη του νησιού στο δίκτυο γεωπάρκων της UNESCO, στο οποίο εκτός από τον όρμο του Ναυαγίου θα μπορούσαν να ενταχθούν και άλλες περιοχές του νησιού αντίστοιχου ενδιαφέροντος.
ΤΗΣ ΜΑΡΙΛΕΝΑΣ ΠΑΠΑΔΑΤΟΥ