Με τη συμμετοχή άνω των 290 συνέδρων, εκπροσώπων της πολιτείας, της εκκλησίας και κοινωνικών φορέων ξεκίνησε στις 10 το πρωί της Τετάρτης τις εργασίες του το ΙΒ΄ Πανιόνιο Συνέδριο στην υπερπλήρη αίθουσα συνεδρίων και τελετών της Λέσχης «Ο Ζάκυνθος», στο νησί του Διονύσιου Σολωμού.
Ανοίγοντας τις επί της ουσίας εργασίες του συνεδρίου ο πρόεδρος της Εταιρείας Ζακυνθινών Πολιτισμικών Ερευνών Γεώργιος Φιορεντίνος, φιλόλογος, έκανε εκτενή αναφορά:
– στις βαθιές ρίζες του επτανησιακού πολιτισμού και της συμβολής του στη διαμόρφωση των γραμμάτων και των τεχνών στη νεότερη Ελλάδα,
– στις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν σήμερα τέτοια συλλογικά πολιτιστικά εγχειρήματα, καθώς δεν υπάρχουν πολλοί πρόθυμοι να τα στηρίξουν,
– αλλά και στην ανταπόκριση σημαινόντων επιχειρηματιών ιδίως από τον ξενοδοχειακό χώρο και στις προοπτικές που συζητούνται μαζί τους για την ανάπτυξη πολιτισμικού τουρισμού στη Ζάκυνθο και γενικότερα στα Επτάνησα.
Η αντιπρόεδρος της ΕΖΠΕΡ και διευθύντρια του Μουσείου Σολωμού και Επιφανών Ζακυνθίων Κατερίνα Δεμέτη έκανε εισαγωγή στην προβολή ντοκιμαντέρ αφιερωμένο στη μνήμη του βυζαντινολόγου και ακαδημαϊκού Μανόλη Χατζηδάκη, ο οποίος την περίοδο των σεισμών του 1953 (φέτος συμπληρώνονται 70 χρόνια από την ανείπωτη εκείνη καταστροφή) βρισκόταν στη Ζάκυνθο και συνέβαλε τα μάλα για τη διάσωση από τις κατεστραμμένες εκκλησίες και μονές μοναδικής αξίας εικόνων, ξυλόγλυπτων και άλλων έργων της κρητικής και επτανησιακής τέχνης. Με δική του μάλιστα υπόδειξη αναγέρθηκε μπροστά από την πλατεία Σολωμού το Μουσείο Μεταβυζαντινής Τέχνης, στο οποίο ο ίδιος, το 1958, επιμελήθηκε τη μεταφορά των διασωθέντων έργων τέχνης.
Ο επίτιμος πρόεδρος της ΕΖΠΕΡ, νομικός και ερευνητής Νικόλαος Λούντζης αναφέρθηκε στην ιστορική διαδρομή των πανιόνιων συνεδρίων από το Α΄, το 1914 στην Κέρκυρα, μέχρι το ΙΒ΄ σήμερα, τις δυσκολίες που συνάντησαν οι διοργανωτές τους πότε λόγω των πολέμων πότε των σεισμών κλπ αλλά και τις ιδιομορφίες κάθε διοργάνωσης, οι οποίες για να ξεπεραστούν χρειαζόταν πολλές φορές το πείσμα και η ευστροφία.
Την έναρξη των εργασιών χαιρέτησαν ο μητροπολίτης Δωδώνης Χρυσόστομος, ο οποίος χαρακτήρισε τα Επτάνησα ως κοιτίδα του νεοελληνικού πολιτισμού, ο βουλευτής της ΝΔ Διονύσιος Ακτύπης, ο οποίος αναφέρθηκε στο βαθύ πολιτισμικό αποτύπωμα που έχουν αφήσει τα Ιόνια Νησιά στη σύγχρονη Ελλάδα, η αντιπεριφερειάρχης Κατερίνα Μοθωναίου που έκανε λόγο για τη διαχρονικότητα του επτανησιακού πολιτισμού και ο αντιδήμαρχος Νικήτας Σπίνος, ο οποίος μίλησε για της ζωτικής σημασίας τέτοιων πρωτοβουλιών στους σημερινούς χαλεπούς καιρούς.
Το βράδυ ακολούθησε καλλιτεχνικό πρόγραμμα στο Δημοτικό Θέατρο με έργα των Ζακυνθίων δημιουργών Αλέκου Ξένου, Παύλου Καρρέρ, Σπύρου Δεληγιαννόπουλου, Αντώνη Καπνίση, Διονύσιου Βισβάρδη, Διονύση Μπουκουβάλα, Ιάκωβου Κονιτόπουλου και του Κουαρτέτου L’ Anima.
Το συνέδριο διεξάγεται υπό την αιγίδα της προέδρου της Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου. Συνδιοργανώτρια αρχή είναι η Περιφέρεια Ιονίων Νήσων.