Το πρώτο φεστιβάλ ψηφιακής αφήγησης πραγματοποιήθηκε στο νησί μας το τριήμερο που πέρασε, από τις 26 έως τις 28 Σεπτεμβρίου στο Δημοτικό Θέατρο και στον δημοτικό κινηματογράφο “ΦΩΣΚΟΛΟΣ”.
Την Πέμπτη 26 Σεπτεμβρίου 2024, έλαβε χώρα η επιστημονική ημερίδα «We, The Story: Αφηγήσεις Μαθηματικοφοβίας στη Διδακτική των Μαθηματικών» στο πλαίσιο του 1ου Διεθνούς Φεστιβάλ Ψηφιακής Αφήγησης DST-Zakynthos 2024.
Η εκδήλωση ξεκίνησε με την εισαγωγή του κ. Μιχάλη Μεϊμάρη, Ομότιμου Καθηγητή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, ο οποίος απηύθυνε χαιρετισμούς και περιέγραψε τους στόχους της ημερίδας.
Ο κ. Φραγκίσκος Καλαβάσης, Καθηγητής του Πανεπιστημίου Αιγαίου, έθεσε στη συνέχεια την κεντρική προβληματική της εκδήλωσης, αναφερόμενος στους τρόπους αφήγησης της ιστορίας της επιστήμης των μαθηματικών και στον καθοριστικό ρόλο που εκείνη παίζει στη διδασκαλία τους.
Ο κ. Διονύσιος Πόθος, Διευθυντής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Ζακύνθου, και ο κ. Αθανάσιος Κατσίμπελης, Διευθυντής Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Ζακύνθου μοιράστηκαν τις εμπειρίες τους σχετικά με τη διδασκαλία των μαθηματικών και αναγνώρισαν τη σημασία της εκδήλωσης για την εκπαιδευτική κοινότητα.
Ο κ. Στυλιανός Νεγρεπόντης, Ομότιμος Καθηγητής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, παρουσίασε μια εις βάθος ανάλυση για την ιστορία των μαθηματικών και τη σύνδεσή τους με την αρχαία ελληνική ιστορία. Αναφέρθηκε στη συμβολή των αρχαίων Ελλήνων μαθηματικών, όπως ο Ευκλείδης, ο Αρχιμήδης, ο Εύδοξος και ο Θεαίτητος στη θεμελίωση της μαθηματικής επιστήμης και τόνισε τη σημασία της ιστορικής γνώσης στη διδασκαλία των μαθηματικών.
Η κα Βασιλική Φαρμάκη, Ομότιμη Καθηγήτρια του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, παρουσίασε μια εκτενή ανάλυση για τον ρόλο των γυναικών μαθηματικών, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Αναφέρθηκε σε σημαντικές προσωπικότητες, όπως η Υπατία επισημαίνοντας τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν, καθώς και τη συμβολή τους στην εξέλιξη των μαθηματικών.
Ο κ. Ανδρέας Μούτσιος-Ρέντζος, Επίκουρος Καθηγητής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, μίλησε για την εκπαίδευση των καθηγητών και παρουσίασε ψηφιακές αφηγήσεις που αφορούν στην εμπειρία τους με τα μαθηματικά. Εστίασε στη σημασία της ψηφιακής αφήγησης για την προσέγγιση της μαθηματικοφοβίας, εξηγώντας πώς αυτή μπορεί να λειτουργήσει ως εργαλείο για τη βελτίωση της μαθηματικής διδασκαλίας.
Η Πρόεδρος του Ομίλου για την UNESCO Νομού Ζακύνθου, κα Γιοβάνα Λόξα, προσέγγισε την έννοια της μαθηματικοφοβίας από ψυχολογική και ψυχαναλυτική άποψη. Υποστήριξε ότι η φοβία προς τα μαθηματικά μπορεί να αντικατοπτρίζει βαθύτερα ψυχολογικά ζητήματα και απωθημένα συναισθήματα που εκδηλώνονται μέσω του φόβου προς τα μαθηματικά. Μετά το τέλος των παρουσιάσεων, ακολούθησε ανοιχτή συζήτηση με παρεμβάσεις εκπαιδευτικών της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης Ζακύνθου, οι οποίοι μοιράστηκαν τις εμπειρίες και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν στη διδασκαλία των μαθηματικών.
Στις 27 Σεπτεμβρίου 2024 στις 9 το πρωί στον Κινηματογράφο Φώσκολο έγιναν οι πρώτες προβολές στο πλαίσιο του 1ου Διεθνούς Φεστιβάλ Ψηφιακής αφήγησης το οποίο οργανώνεται από τον όμιλο UNESCO Ζακύνθου, τέσσερα εργαστήρια των Πανεπιστημίων Αθηνών, Ιόνιο και Αιγαίου καθώς και πολλών σχετικών οργανισμών από όλο τον κόσμο.Η εκδήλωση άνοιξε με χαιρετισμό από την πρόεδρο του Ομίλου UNESCO, κυρία Γιοβάννα Λόξα. Στην ομιλία της, η κυρία Λόξα τόνισε τη σημασία της ψηφιακής αφήγησης, υπογραμμίζοντας πώς η τέχνη της αφήγησης, συνδυασμένη με τη δύναμη των ψηφιακών μέσων, προωθεί την ανάπτυξη της ενσυναίσθησης και διευκολύνει την ανταλλαγή εμπειριών και πολιτιστικών αφηγήσεων μεταξύ ανθρώπων από διαφορετικές γωνιές του κόσμου.
Στη συνέχεια, τον λόγο πήρε ο κύριος Μιχάλης Μεϊμάρης, ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών, ο οποίος μίλησε για τη σημασία της ψηφιακής αφήγησης ως εργαλείο επικοινωνίας, διασύνδεσης και παιδείας, αναδεικνύοντας τη δύναμη της αφήγησης ως κεντρικό σημείο αναφοράς σε αυτόν τον τομέα.
Μετά τις εναρκτήριες ομιλίες, οι θεματικές ενότητες του φεστιβάλ παρουσίασαν τις πρώτες ψηφιακές αφηγήσεις. Η πρώτη κατηγορία που παρουσιάστηκε ήταν το περιβάλλον. Συγκεκριμένα, ανάμεσα στις ιστορίες που ξεχώρισαν, παρουσιάστηκε μια σχετικά με τις μέλισσες και τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν λόγω της κλιματικής αλλαγής.
Μια ακόμη ιδιαίτερα συγκινητική ιστορία αφορούσε τις τραγικές συνέπειες που μπορούν να έχουν οι φυσικές καταστροφές στις ζωές των ανθρώπων. Αναφέρθηκε η περίπτωση ενός κοριτσιού που βιάστηκε λόγω των πλημμυρών, οι οποίες προκλήθηκαν από την έλλειψη κατάλληλων υποδομών.
Μετά την παρουσίαση των ιστοριών, ακολούθησε συζήτηση με θέμα το περιβάλλον.
Η κυρία Federica Pesce, PhD, από την κοινωνική οργάνωση Melting Pro της Ιταλίας που συντόνιζε τη συζήτηση, έκανε τη δική της τοποθέτηση, εστιάζοντας στη βιωσιμότητα και το περιβάλλον. Αναφέρθηκε στην ανάγκη μείωσης του αποτυπώματος του άνθρακα και τόνισε πώς η ψηφιακή αφήγηση μπορεί να συνδέσει την προσωπική εμπειρία των ανθρώπων με το περιβάλλον. Στην ομιλία της υπογράμμισε τη σημασία της αφηγηματικής διαδικασίας ως εργαλείο για την κατανόηση της αλληλεπίδρασης ανθρώπου και φύσης.
Η Κατερίνα Καμπάση, Κοσμήτορας του Ιόνιου Πανεπιστημίου, αναφέρθηκε στους πρόσφυγες που αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τις πατρίδες τους λόγω της κλιματικής αλλαγής, κάτι που οδηγεί σε κοινωνικά προβλήματα. Στη συνέχεια, παραλλήλισε την προσωπική της εμπειρία ως αφηγήτριας με το πώς προσπαθεί να κατευθύνει τους φοιτητές της στο να κατανοήσουν το περιβάλλον, παραλληλίζοντάς τους με λουλούδια που πρέπει να ανθίσουν και να φροντίσουν τη φύση.
Ο κύριος Laurent Sourbes, Αναπληρωτής Διευθυντής του Εθνικού Πάρκου Ζακύνθου τόνισε πως πρέπει να υπάρξει αλλαγή στις ανθρώπινες συμπεριφορές για την προστασία του περιβάλλοντος. Επιπλέον αναφέρθηκε στο ζήτημα της προστασίας των χελωνών.
Ο Γεώργιος Παπακωνσταντίνου, Ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, συζήτησε την οπτική των αφηγητών και ανέφερε ότι πολλές από τις ιστορίες φέρουν ισχυρό συναισθηματικό βάρος, ακόμα και αν δεν περιέχουν πάντα πρακτικές λύσεις, γεγονός που δεν μειώνει την αξία τους.
Ακολούθησε προβολή ψηφιακών αφηγήσεων σχετικά με τον Πολιτισμό και την πολιτισμική διαφορετικότητα.
Μια ιστορία αφορούσε τη ζωή μιας μουσουλμάνας με προβλήματα φύλου, προσφέροντας μια μοναδική ματιά στις προκλήσεις και τις εμπειρίες της.
Άξια αναφοράς αποτελεί οπωσδήποτε η ιστορία μιας κοπέλας 14 χρονών στην Kένυα και το πως εναντιώθηκε στην «παράδοση» του ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων, με αποτέλεσμα η ίδια να γίνει η αφετηρία για αλλαγή στη νοοτροπία της τοπικής κοινότητας σχετικά με αυτήν την τοπική «παράδοση».
Ο κύριος Mike Wilson, καθηγητής του Πανεπιστήμιου του Loughborough τόνισε ότι η κουλτούρα είναι ένας τρόπος έκφρασης της ταυτότητας μας, και ότι η τεχνολογία ενισχύει τη δημιουργική αφήγηση.
Ο κύριος Άρης Φατούρος, Διευθυντής Προγράμματος του Καναλιού της Βουλής, αναφέρθηκε στην ψηφιακή αφήγηση ως δημοκρατικό μέσο, επισημαίνοντας τη συνεργασία του καναλιού με το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών στην παρουσίαση 100 ιστοριών σχετικά με την καταστροφή της Σμύρνης του 1922 και τους πρόσφυγες.
Η κυρία Christina Fisanick, Καθηγήτρια του Πανεπιστήμιου της California Pennsylvania Western επισήμανε ότι πολλοί συμμετέχοντες στην ψηφιακή αφήγηση αρχικά ένιωθαν ανασφάλεια, αλλά τελικά κατάφεραν να ξεπεράσουν το φόβο τους και να εκφραστούν αυθεντικά.
Στις 28/9, η δεύτερη ημέρα του πρώτου Διεθνούς Φεστιβάλ Ψηφιακής Αφήγησης ξεκίνησε δυναμικά με την προβολή επιλεγμένων ψηφιακών αφηγήσεων με θέμα την Κοινωνία.Μεταξύ άλλων, μία ψηφιακή αφήγηση αναφέρθηκε στην καταστροφή της Σμύρνης το 1922, παραλληλίζοντάς την με τη σύγχρονη μεταναστευτική κρίση στα νησιά της Ελλάδας, συνδέοντας έτσι τον πόνο των ανθρώπων αυτών με το σήμερα και την αναζήτηση ενός καλύτερου αύριο.
Η επόμενες ψηφιακές ιστορίες ανέδειξαν την σχέση της ταυτότητας αλλά και της θρησκείας που διαμορφώνονται μέσα στο οικογενειακό περιβάλλον, ενώ ταυτόχρονα αρκετές έδωσαν έμφαση στην δύναμη της μνήμης και την επιρροή της στην ζωή μας.
Ακολούθησε πάνελ συζήτησης όπου η κ. Βurcu Simsek, Καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Hacettepe στην Άγκυρα της Τουρκίας, συντόνισε τη συζήτηση κατευθύνοντας τη θεματική στις σύγχρονες προκλήσεις και το ρόλο της αφήγησης στη διαμόρφωση της κοινωνικής πραγματικότητας.
Η κυρία De Leener Veronique, Ιδρύτρια και Διευθύντρια του προγράμματος Maks στις Βρυξέλλες αναφέρθηκε στον κοινωνικό αντίκτυπο της αφήγησης με επίκεντρο την μετανάστευση και τις εμπειρίες που τη συνοδεύουν.
Ο Ομότιμος Καθηγητής κ. Μιχάλης Μεϊμάρης τόνισε τη σημασία των ιδιαίτερα φορτισμένων ιστοριών της καθημερινότητας που εξακολουθούν να συμβαίνουν, ενώ ταυτόχρονα εμείς συνεχίζουμε τις ζωές μας.
Στην συνέχεια ακολούθησε συζήτηση όπου δόθηκε βήμα στο κοινό να μοιραστεί τις δικές του ιστορίες, καθώς η όλη πρωτοβουλία είχε ως απώτερο σκοπό τη διάδοση της τέχνης της αφήγησης πέρα από τους ακαδημαϊκούς κύκλους. Η ψηφιακή αφήγηση ως δημοκρατικό μέσο επιτρέπει την προώθηση του διαλόγου, δίνοντας βήμα στους πολίτες να εκφραστούν και να επιδράσουν στα κοινωνικά σύνολα, μεταφράζοντας τα βιώματα σε πολιτικές δράσεις.
Στη συνέχεια ακολούθησε η παρουσίαση επιλεγμένων αφηγήσεων με θέμα την εκπαίδευση.
Μία από αυτές αφορούσε στην ιστορία μιας Αμερικανογιαπωνέζας η οποία αφού ολοκλήρωσε το σχολείο οδηγήθηκε σε στρατόπεδο συγκέντρωσης. Εξήντα χρόνια αργότερα, γιόρτασε την αποφοίτησή της για δεύτερη φορά στο ίδιο σχολείο στο οποίο είχε φοιτήσει.
Ιδιαίτερη απήχηση είχε και μια ιστορία που αφορούσε σε ένα κορίτσι το οποίο αισθανόταν πως δεν μπορούσε να προσαρμοστεί στο εκπαιδευτικό σύστημα και επέλεξε να χαράξει το δικό της δρόμο υιοθετώντας μία διαφορετική προσέγγιση σεβόμενη τους ρυθμούς και τις ανάγκες της, αρχή που ακολούθησε στη συνέχεια και με την κόρη της.
Ως το comic relief που είχε τόσο ανάγκη το κοινό προβλήθηκε η ιστορία “Μηδενικό” όπου ένας πρώην απόφοιτος του μαθηματικού τμήματος παρουσίασε σε ραπ μορφή την ιστορία της ζωής του και τη αλληλένδετη σχέση του με την επιστήμη των μαθηματικών.
Στην συνέχεια ακολούθησε συζήτηση την οποία συντόνισε ο κ. Ανδρέας Μούτσιος-Ρέντζος, Επίκουρος Καθηγητής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Ο ίδιος επεσήμανε πως η ψηφιακή αφήγηση αποτελεί μια διαδικασία η οποία εκφράζεται με διαφορετικές ποιότητες που συγχρονίζονται αρμονικά μέσω του διαμοιρασμού από τους φοιτητές και μαθητές. Με τον τρόπο αυτό, ως εκπαιδευτικοί μπορούμε να κατανοήσουμε καλύτερα τις εμπειρίες και τους προβληματισμούς τους.
Η κ. Teti Dragas, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Durham, έχοντας κάνει σπουδές πάνω στην εκπαίδευση και στην λογοτεχνία, επεσήμανε πως δεν χρειάζεται να είμαστε ακαδημαϊκοί όσον αφορά στην εκπαίδευση και πως η προφορική παράδοση αποτελεί επίσης εκπαίδευση καθώς μέσω του διαμοιρασμού της μεταλαμπαδεύσει πολύτιμες γνώσεις.
Η κ. Laura Mazzoli Smith, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, του Πανεπιστημίου του Durham
αναφέρθηκε στη σημασία του κύκλου της αφήγησης όσον αφορά στην διαδικασία δημιουργίας μιας ιστορίας. Τόνισε πως στην εκπαίδευση κάποιες φορές οι κανόνες καλό είναι να μην είναι τόσο αυστηροί και να δίνεται βήμα στην ελεύθερη έκφραση, δίνοντας νόημα μέσω της ουσίας και των διαφορετικών μορφών της.
Ο κ. Φραγκίσκος Καλαβάσης, Καθηγητής του Πανεπιστημίου Αιγαίου ανέφερε πως συχνά η εκπαίδευση δεν προάγει τη συμπερίληψη και την πολυφωνία. Μέσω της αφήγησης ωστόσο δίνεται η ευκαιρία στους ανθρώπους να μοιράζονται τις πραγματικές τους εμπειρίες βοηθώντας και άλλους μέσω του διαμοιρασμού τους.
Στην συνέχεια ακολούθησε συζήτηση με τους δημιουργούς και το κοινό στην οποία ειπώθηκε πως η ψηφιακή αφήγηση αποτελεί εργαλείο ενάντια στην στείρα εκπαίδευση και ενθαρρύνει την αυτοέκφραση ως γέφυρα μεταξύ τυπικής και μη τυπικής εκπαίδευσης. Πολλοί ήταν εκείνοι που αισθάνθηκαν πως ταυτίστηκαν οι ίδιοι ή τα παιδιά τους με τις ιστορίες και εξέφρασαν την ευγνωμοσύνη τους για την οργάνωση του Φεστιβάλ καθώς αυτό βοήθησε πολύ στο να γίνει πιο γνωστή η ψηφιακή αφήγηση.
Τέλος, τέθηκαν παραδείγματα για το πώς μπορεί επιτυχώς να ενσωματωθεί στις διαφορετικές βαθμίδες εκπαίδευσης.