Η Ζάκυνθος καλείται να οργανώσει τον προσεχή Οκτώβριο, ένα συνέδριο που το ακολουθεί μια μεγάλη, σε βάθος χρόνου, ιστορία. Είναι το 12ο Πανιόνιο, επιστημονικό συνέδριο, οι καταβολές του οποίου βρίσκονται στις αρχές του περασμένου αιώνα και έχει ως σημείο αναφοράς την έρευνα θεμάτων που άπτονται ενός ευρύ φάσματος επιστημών από επτανήσιους, κυρίως, μελετητές.
Η ιδιαιτερότητα της ιστορίας και του πολιτισμού του Ιονίου χώρου επέβαλλε εξαρχής μια τέτοια πρωτοβουλία η οποία στην διαδρομή του χρόνου τιμήθηκε με την παρουσία σε αυτό, κορυφαίων ακαδημαϊκών, πανεπιστημιακών και ειδικών επιστημόνων από κάθε γωνιά του πλανήτη. Τιμήθηκε επίσης με την ιδιαίτερη, λαμπρή θα λέγαμε, αντιμετώπιση που είχε από την πολιτεία και τους ακαδημαϊκούς κύκλους της χώρας, τα χρόνια που προηγήθηκαν.
Στις μέρες μας και μετά τα όσα δύσκολα μας επεφύλαξε η πανδημία των τελευταίων ετών, η Ζάκυνθος καλείται να οργανώσει το 12ο Πανιόνιο συνέδριο κατά τρόπο που δεν θα υπολείπεται όλων εκείνων που προηγήθηκαν και άφησαν ανεξίτηλη την σφραγίδα τους στο πέρασμα του χρόνου. Παρά το γεγονός ότι η πανδημία προκάλεσε ζητήματα που ακόμα δεν έχουν “θεραπευτεί” ο χρόνος είναι ο μεγαλύτερος εχθρός αυτής της προσπάθειας, δεδομένου ότι οι ενέργειες που απαιτούνται είναι πολλές και σε ορισμένες περιπτώσεις δύσκολες.
Υπάρχει όμως και ένας σύμμαχος κι αυτός είναι οι νέες τεχνολογίες που εξασφαλίζουν ταχύτητα και αμεσότητα κάτι που δεν ίσχυε στο παρελθόν.
Το πιο σημαντικό όμως που πρέπει να γίνει είναι η ενεργοποίηση των πλέον έμπειρων και κατάλληλων ειδικών επιστημόνων που θα αναλάβουν να συντονίσουν, να ενεργοποιήσουν και να διαχειριστούν την πρόκληση ενός τόσου μεγάλου και σημαντικού συνεδρίου, με δεκάδες συμμετοχές και – το πιο σημαντικό – με πρωτότυπες εισηγήσεις.
Το Δ.Σ. της Εταιρείας Ζακυνθινών Πολιτιστικών Ερευνών, μέλος του οποίου έχω την τιμή να είμαι, φρονώ ότι δεν έχει πολλά περιθώρια χρόνου και οφείλει να επιταχύνει του ρυθμούς δράσης.
Αφορμή για τις παραπάνω σκέψεις έλαβα από ένα κείμενο που ανέσυρα από το αρχείο μου και έχει ως θέμα του τα Πανιόνια συνέδρια. Προέρχεται από το καλό περιοδικό της Κέρκυρας ΠΟΡΦΥΡΑΣ.
Φ. ΣΥΝΕΤΟΣ
ΤΑ ΠΑΝΙΟΝΙΑ ΣΥΝΕΔΡΙΑ
Με τη διεξαγωγή του ΙΑ΄Διεθνούς Πανιονίου Συνεδρίου στην Κεφαλληνία, ύστερα από 32 χρόνια σ’αυτό το νησί (Αργοστόλι, Ληξούρι και Κουρκουμελάτα), από 21 έως 25 Μαΐου 2018, έκλεισε ένας ακόμη κύκλος του σημαντικού αυτού θεσμού, της κορυφαίας επιστημονικής διοργάνωσης του επτανησιακού χώρου.
Εκατοντάδες σύνεδροι επτανήσιοι και επτανησιολόγοι έριξαν άλλη μια φορά άπλετο φως σε ζητήματα επτανησιακής ιστορίας (αρχαίας, βυζαντινής, μεσαιωνικής και νεότερης), αρχαιολογίας, ιστορίας της τέχνης, εικαστικών τεχνών, αρχιτεκτονικής και πολεοδομίας, θεάτρου, κινηματογράφου και ιστορίας της μουσικής, φιλολογίας, φιλοσοφίας, ανάπτυξης, θεσμών…
Το βάρος και αυτή τη φορά όπως και το 1986 το επωμίστηκε η Εταιρεία Κεφαλληνιακών Ιστορικών Ερευνών, ο Πρόεδρος της Γιώργος Μοσχόπουλος και το Διοικητικό της Συμβούλιο, και κατά γενική ομολογία είχε άψογη διοργάνωση.
Οι εργασίες έκλεισαν με την Ολομέλεια της 25ης Μαΐου 2018 στην Κοργιαλένειο Βιβλιοθήκη. Η καταληκτήρια ολομέλεια του Συνεδρίου ομόφωνα αποφάσισε να αναθέσει τη διεξαγωγή του επόμενου (δωδέκατου) Διεθνούς Πανιονίου Συνεδρίου στην Εταιρεία Ζακυνθινών Πολιτισμικών Ερευνών, μετά από σχετική επίσημη πρόταση της τελευταίας, την οποίαν υπέβαλλε ο Πρόεδρός της, γνωστός συγγραφέας Νίκιας Λούντζης με προγραμματισμό να οργανωθεί στη Ζάκυνθο το 2022.
Με την ευκαιρία κάνουμε μια σύντομη αναδρομή στα Πανιόνια Συνέδρια.
Το Α’ Πανιόνιο Συνέδριο είχε πραγματοποιηθεί στην Κέρκυρα από τις 20 έως τις 22 Μαΐου 1914, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του εορτασμού της πεντηκονταετηρίδας της Ένωσης της Επτανήσου.
Την έναρξη είχε κηρύξει ο βασιλιάς Κωνσταντίνος, ενώ ο πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος και ο πρόεδρος της Βουλής Κωνσταντίνος Ζαβιτσιάνος παρακολούθησαν εργασίες των τμημάτων, έλαβαν μέρος σε συζητήσεις και υιοθέτησαν αιτήματα.
Το Β΄Πανιόνιο Συνέδριο πραγματοποιήθηκε στην Ιθάκη από τις 26 έως τις 27 Αυγούστου 1938, μολονότι έπρεπε κανονικά να συνέλθει το 1917 (α’ παγκόσμιος πόλεμος, μικρασιατική καταστροφή κ.ά.), από την Εταιρεία προς Ενίσχυσιν των Επτανησιακών Μελετών (Πρόεδρος ο Κωνσταντίνος Σολδάτος).
Το Γ΄ Πανιόνιο Συνέδριο φιλοξενήθηκε στην Κέρκυρα, στο Αργοστόλι και στη Ζάκυνθο, από τις 23 έως τις 29 Σεπτεμβρίου 1965, μολονότι με απόφαση του Β΄ Πανιονίου Συνεδρίου έπρεπε να συνέλθει το 1940 (αλλά δεν συνήλθε λόγω το Β’ Παγκοσμίου Πολέμου).
Το Δ’ Πανιόνιο Συνέδριο πραγματοποιήθηκε στην Κέρκυρα από τις 29 Σεπτεμβρίου έως την 1η Οκτωβρίου 1978 και οργανώθηκε από την Εταιρεία Κερκυραϊκών Σπουδών (Πρόεδρος ο Κώστας Δαφνής).
Το Ε΄Πανιόνιο Συνέδριο πραγματοποιήθηκε στο Αργοστόλι και το Ληξούρι από τις 17 έως τις 21 Μαΐου 1986 και οργανώθηκε από την Εταιρεία Κεφαλληνιακών Ιστορικών Ερευνών (Πρόεδρος ο Γιώργος Μοσχόπουλος).
Το ΣΤ’ Πανιόνιο Συνέδριο πραγματοποιήθηκε στη Ζάκυνθο από τις 23 έως τις 27 Σεπτεμβρίου 1997 και οργανώθηκε από το Κέντρο Μελετών Ιονίου και την Εταιρεία Ζακυνθιακών Σπουδών.
Το Ζ΄Πανιόνιο Συνέδριο πραγματοποιήθηκε στη Λευκάδα από τις 26 έως τις 30 Μαΐου 2002 και οργανώθηκε από την Εταιρεία Λευκαδικών Μελετών.
Το Η΄Πανιόνιο Συνέδριο πραγματοποιήθηκε στα Κύθηρα από τις 21 έως τις 25 Μαΐου 2006 και οργανώθηκε από την Εταιρεία Κυθηραϊκών Μελετών.
Το Θ΄ Πανιόνιο Συνέδριο πραγματοποιήθηκε στους Παξούς από τις 26 έως τις 30 Μαΐου 2010 και οργανώθηκε από την Εταιρεία Παξινών Μελετών.
Τέλος, το Ι’ Διεθνές Πανιόνιο Συνέδριο είχε πραγματοποιηθεί στην Κέρκυρα από τις 30 Απριλίου έως τις 4 Μαΐου 2014 από την Εταιρεία Κερκυραϊκών Σπουδών υπό την αιγίδα της Ακαδημίας Αθηνών, έλαβε δε και πανηγυρικό χαρακτήρα, εκατό χρόνια μετά την καθιέρωση του θεσμού και εκατόν πενήντα χρόνια από την ενσωμάτωση των Ιονίων Νήσων στην ελληνική χώρα.
Ευχόμαστε στην Εταιρεία Ζακυνθινών Πολιτισμικών Ερευνών και στον Πρόεδρό της Νίκια Λούντζη επιτυχία στη διοργάνωση του ΙΒ΄ Πανιονίου Συνεδρίου, για τη διατήρηση του κύρους του θεσμού αυτού της πανεπτανησιακής ενότητας.
(Αναδημοσίευση από το λογοτεχνικό
περιοδικό «Πόρφυρας», αρ. 167 / Κέρκυρα,
Οκτ.-Δεκ.2018, σ.142)