Μία ευρεία γκάμα θεμάτων διμερούς, περιφερειακού αλλά και διεθνούς ενδιαφέροντος ετέθησαν επί τάπητος κατά την κατ ιδίαν συνάντηση του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Αμερικανό πρόεδρο, Τζο Μπάιντεν, αλλά και εν συνεχεία στις διευρυμένες συνομιλίες ανάμεσα στις δύο αντιπροσωπείες.
Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές η ελληνική πλευρά εμφανίζεται πολύ ικανοποιημένη από την πρώτη ημέρα του προγράμματος του Έλληνα πρωθυπουργού στην Ουάσιγκτον σημειώνοντας πως το κλίμα στη συνάντηση των δύο ηγετών ήταν παρά πολύ καλό, καθώς, όπως επισημαίνεται ο Αμερικανός πρόεδρος γνωρίζει σε βάθος τα ζητήματα της Ανατολικής Μεσογείου, έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για αυτά, ενώ τα άκρως θετικά αισθήματα του προς την Ελλάδα καθρεφτίστηκαν τόσο στις συχνές αναφορές του στην Ελληνοαμερικανική κοινότητα, όσο και στο χρόνο που αφιέρωσε για τις εν λόγω επαφές. Οι ίδιες πηγές ανέφεραν χαρακτηριστικά πως οι Ελληνοαμερικανικές σχέσεις βρίσκονται στο καλύτερο σημείο που ήταν ποτέ και επεσήμαιναν πως η Ελλάδα έχει βαρύνοντα ρόλο να διαδραματίσει στο ζήτημα της υπεράσπισης και της εμπέδωσης της Δημοκρατίας παγκοσμίως, θέμα για το οποίο ο Τζο Μπάιντεν επιδεικνύει ζωηρό ενδιαφέρον, ήτοι για τη μάχη ανάμεσα στις Δημοκρατίες και τα αυταρχικά καθεστώτα. Επ αυτού, εξάλλου, ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναμένεται να αφιερώσει μεγάλο μέρος της αποψινής του ομιλίας στο Κογκρέσο, όπως τονίζουν τα ίδια πρόσωπα.
Όπως ήταν εύλογο η συζήτηση των δύο περιεστράφη εκτενώς γύρω από το Ουκρανικό και το ενιαίο δυτικό μέτωπο κατά της ρωσικής εισβολής, αλλά και στο πως οι ΗΠΑ θα συμβάλλουν εμπράκτως ώστε να απεξαρτηθεί η Ευρώπη από το ρωσικό φυσικό αέριο. Πολλή συζήτηση έγινε σύμφωνα με τις ίδιες πηγές και για τη μετατροπή της Αλεξανδρούπολης σε περιφερειακό ενεργειακό κόμβο, αλλά και τις πολλές και σημαντικές πλέον αμερικανικές επενδύσεις στην Ελλάδα. Κατά τις επαφές των δύο ανδρών κατέστη σαφές, εξάλλου, πάντα σύμφωνα με τις ίδιες πηγές πως η Ελληνική δημοκρατία έχει πλέον αποδείξει την ανθεκτικότητα της καθώς υπερέβη τα δύσκολα χρόνια της οικονομικής κρίσης με την οικονομία να εξέρχεται ισχυρότερη και τους θεσμούς να καθίστανται πιο θωρακισμένοι. Η ελληνική πλευρά, εξέφρασε, μάλιστα την επιθυμία η διμερής συνεργασία να επεκταθεί σε όλους τους δυνατούς τομείς ενώ ο Κυριάκος Μητσοτάκης εξέφρασε την ελπίδα να μπορέσει ο κ. Μπάιντεν να επισκεφθεί την προσεχώς την Ελλάδα.
Επί τάπητος η τουρκική προκλητικότητα – ξεκάθαρη αναφορά στο Κυπριακό
Κατά τη συζήτηση των δύο ηγετών ο Κυριάκος Μητσοτάκης έθεσε στο συνομιλητή του όλες τις λεπτομέρειες, που αφορούν στην εντεινόμενη εσχάτως τουρκική προκλητικότητα και δη τις υπερπτήσεις πάνω από κατοικημένα ελληνικά νησιά. «Είναι πλέον σαφές πως άπαντες αντιλαμβάνονται πως ο επεκτατισμός και ο αναθεωρητισμός δεν έχουν θέση σε ένα παγκόσμιο σκηνικό που γίνεται ολοένα και πιο σύνθετο» σημείωναν μετά τη συνάντηση στο Λευκό Οίκο αρμόδιες κυβερνητικές πηγές επιβεβαιώνοντας πως το ζήτημα της τουρκικής προκλητικότητας δεν ετέθη αυτοτελώς αλλά ως μέρος των ζητημάτων ασφάλειας στην Ανατολική Μεσόγειο. Σε ό,τι αφορά στο ζήτημα της πώλησης αμερικανικών μαχητικών F – 16 προς την Τουρκία αρμόδια κυβερνητική πηγή παρέπεμπε στη σημερινή ομιλία του Έλληνα πρωθυπουργού προς το Κογκρέσο, τονίζοντας, πάντως με νόημα πως ορισμένα ζητήματα είναι καλύτερο να μην συζητούνται δημοσίως. Οι ίδιες πηγές, εξάλλου, τόνιζαν ότι ο Έλληνας πρωθυπουργός αναφέρθηκε στο Κυπριακό χωρίς να «μασήσει» τα λόγια του διαμηνύοντας εκ νέου πως δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή μία λύση δύο κρατών στη Μεγαλόνησο.
Καθ οδόν προς τα F – 35
Κυβερνητικές πηγές επιβεβαίωσαν, εξάλλου, πως στο πλαίσιο της διμερούς αμυντικής συνεργασίας είναι ειλημμένη η απόφαση της Αθήνας ότι το μαχητικό αεροσκάφος 5ης γενιάς, που θα επανδρώσει την Πολεμική Αεροπορία θα είναι το αμερικανικό F – 35. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, ο Κυριάκος Μητσοτάκης εξέφρασε την επιθυμία να ενταχθεί η χώρα μας στο συγκεκριμένο πρόγραμμα ξεκαθαρίζοντας πως η Ελλάδα ενδιαφέρεται να αγοράσει μία μοίρα F – 35 πριν από το τέλος της τρέχουσας 10ετίας, και συγκεκριμένα μετά το 2028, όταν και όπως ειπώθηκε με έμφαση θα υπάρχει ο απαραίτητος δημοσιονομικός χώρος για μία τέτοια κίνηση. Τα ίδια πρόσωπα αποκάλυψαν ότι προ ολίγων ημερών η εταιρεία παραγωγός των F – 35, Lockheed Martin ενημέρωσε και εγγράφως για το ενδιαφέρον της να ενταχθεί η Ελλάδα στο συγκεκριμένο πρόγραμμα και η θετική ανταπόκριση της Αθήνας θα διαβιβαστεί εντός των επομένων ημερών. «Εάν μπορέσουμε να συμφωνήσουμε σε όλες τις παραμέτρους τα συγκεκριμένα αεροσκάφη θα αποκτηθούν μετά το 2028, ενώ θα αναζητηθεί και ο καλύτερος τρόπος χρηματοδότησης μίας τέτοιας μακρόχρονης επένδυσης για την Ελλάδα του 2030» σημειώνουν χαρακτηριστικά οι ίδιες πηγές και αποκαλύπτουν το ενδιαφέρον της Lockheed Martin να επενδύσει προσεχώς στη ΕΑΒ με την απαραίτητη διευκρίνιση πως δεν γίνεται λόγος για το πλειοψηφικό πακέτο έτσι ώστε το ελληνικό κράτος να διατηρήσει τον δημόσιο έλεγχο της ΕΑΒ.
Συναντίλήψη για γενναία παρέμβαση στην διεθνή αγορά της ενέργειας
Στα αξιοσημείωτα της συνάντησης Μητσοτάκη – Μπάιντεν στο Λευκό Οίκο και η συναντίληψη των δύο ηγετών στο ζήτημα της μείωσης της τιμής του φυσικού αερίου διεθνώς μέσω της επιβολής πλαφόν. Μάλιστα, οι δύο άνδρες συμφώνησαν να συντονίσουν τις ενέργειες τους εν όψει και της κρίσιμης έκτακτης Συνόδου Κορυφής της ΕΕ στα τέλη Μαίου, εξ ου και εξουσιοδότησαν κατά πληροφορίες το Νίκο Τσάφο, που ορίζεται ειδικός σύμβουλος του Έλληνα πρωθυπουργού στα θέματα ενέργειας, και τον Έρικ Χοκστάιν, σύμβουλο του προέδρου Μπάιντεν στα θέματα ενεργείας να εργαστούν στενά. «Για να κρατηθεί αρραγές το μέτωπο κατά της ρωσικής εισβολής θα πρέπει να προστατεύσουμε νοικοκυριά και επιχειρήσεις, η Ελλάδα το έχει κάνει ήδη με μεγάλο θάρρος επιστρατεύοντας κονδύλια από τον εθνικό προυπολογισμό, αυτό, ωστόσο, δε σημαίνει πως δεν δραστηριοποιούμαστε και σε ευρωπαικό επίπεδο», επισημαίνουν κυβερνητικές πηγές, που επιβεβαιώνουν πως η Αθήνα αναμένει την υποβολή των σχετικών προτάσεων από την Κομισιόν. Τα ίδια πρόσωπα εκτιμούν πως λύση μπορεί να δοθεί είτε μέσω της αξιοποίησης των αδιάθετων δανείων από το Ταμείο Ανάκαμψης, είτε μέσα από μία παρέμβαση πλαφόν στην χονδρική αγορά του φυσικού αερίου διεθνώς. Όπως ειπώθηκε χαρακτηριστικά, πάντως, «δεν μπορούμε από τη μία στιγμή στην άλλη να κλείσουμε τον διακόπτη του ρωσικού φυσικού αερίου». Σε ό,τι αφορά στον αγωγό Eastmed η ελληνική πλευρά επανέλαβε τις θέσεις της πως την τελική επιλογή, εάν δηλαδή θα προκριθεί η λύση του αγωγού ή αυτή της μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου θα την καθορίσουν εν τέλει η αγορά και το κόστος. Επαναβεβαιώθηκε, πάντως, η θερμή αμερικανική υποστήριξη στις ηλεκτρικές διασυνδέσεις χωρίς να μπορούν να αποκλειστούν και αμερικανικές επενδύσεις σε αυτές στο μέλλον.